Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

[Native Land Alienation Restriction Act 1884]

[Native Land Alienation Restriction Act 1884]

He Ture hei aria mo tetahi wa i nga Whakahaerenga a nga tangata noa iho, mo nga whenua Maori i roto i tetahi Takiwa e whakaritea ana i Aotearoa.

Na ka Meingatia hei Ture e te Runanga Nui o Niu Tireni e noho hui hui ana i roto i te Paremete i runga hoki i te mana o taua Runanga nga whakaritenga ka whakaaturia i raro iho nei.

1. Te Ingoa Poto o tenei Ture, ko "Te Ture Arai i te Tuku Whenua Maori, 1884."
2.

Ki nga ritenga o tenei Ture:—

"Maori," ara he tangata Maori o Niu Tireni me te hawhe kaihe me ona uri tahi ko nga Maori.

"Whenua Maori":—ara nga whenua katoa e mau ana ki te Maori, ki nga Maori ranei, i raro i nga tikanga Maori, pewhea tona ritenga, me nga paanga me nga whaitakatanga katoa ki aua whenua.

3.

Muri iho i te mananga o tenei Ture kaore e mana tetahi tangata, e ia ake, tona kaiwhakahaere ranei, ki te hoko ki te whakahaere ranei kia riro mai i tetahi Maori i tona kaiwhakahaere ranei i runga i tetahi huarahi pewhea ranei, tetahi whenua Maori i roto i te takiwa e whakahuatia ana i roto i te Kupu Apiti ki tenei Ture.

Ki te takahi tetahi tangata i tenei tikanga ka tika kia whiua ia kia kaua e iti iho i te kotahi rau pauna a kaua e nuku atu i te rima rau pauna te whaina, me tango i runga i te ritenga o te Ture i te aroaro o nga Kai-whakawa tokorua maha atu ranei, ka tika ano hoki kia kawea ki te whareherehere kia kaua e nuku atu i nga marama tekau ma rua.

4. I muri i te mananga o tenei Ture, kaore e ahei tetahi Maori ki te tuku, ki te whakaae ranei ki te tuku, ki te hoko ki tetahi tangata etahi tangata ranei, ki te whakahaere pewhea ranei e whiwhi ai aua tangata ki etahi whenua Maori, ki tetahi paanga whaitaketanga ranei i roto i taua takiwa, kaua hoki e hanga e tuhi e whakaoti ranei tetahi pukapuka e taea ai aua tu hoko tukunga pewhea ranei; haunga ia nga huarahi hei pera ka whakahuatia i muri ake nei.page 2
5. Ko nga kirimina whakaaetanga pukapuka pewhea ranei kua hanga kua tuhia kua whakaotia e takahi ana i tenei ture me kaua e whai mana, ko nga moni katoa kua utua kua whakaritea ranei kia utua kua kore e whairitenga i raro i te ture; a kaore e whai mana tetahi tangata ki te tono, ki te tohe i runga i aua whakaritenga he i aua kirimene i aua whakaaetanga ranei kua kore e whaimana aua tu pukapuka.
6. I te mea e tukua ana tetahi pukapuka hoko ki te aroaro o tetahi Komihana i raro i nga tikanga o "Te Ture Arai Hoko Tahae 1881" kia whakamana e ia, a e kitea ana e ia i mahia hetia taua pukapuka e takahi ana i nga tikanga o tenei Ture me whakapiri ki taua pukapuka he kupu pera mana he mea tuhi nana; a ko nga pukapuka kua tuhia peratia e ia e kore e tika kia rehitatia kia whakahaerea ranei i raro i tetahi Ture mo te rehitatanga pukapuka i raro ranei i "Te Ture Tapae Whenua 1870," me ona Ture whakatikatika, kaua hoki e mana taua pukapuka mo te tukunga mo te whakaotinga ranei tetahi paanga whaitaketanga ki te whenua kua whakahuatia ana i roto.
7. Kaua tetahi tikanga o roto o tenei Ture:—
(1.) E kiia e arai ana i te Kawana ana ka hanga tikanga ia ki nga Maori no ratou etahi whenua i roto i taua takiwa mo te hokonga mo te rironga ranei i a te Kuini o aua tu whenua e hiahia ana nga Maori te tuku, i runga i nga tikanga e whakaaetia ai e ratou tahi ko te Kawana.