Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Whakatau Rahui o Te Tai Hauauru

Whakahoutanga-riihi

Whakahoutanga-riihi.

56. Me whakarite hou nga utu reti mo te whenua i muri atu o te toru tau ono marama a i mua mai o te tahi tau o mua mai o te mutunga o te riihi, me whakarite i runge [gap — reason: illegible] apilereihaua i runga i te utu tika ina hokona te whenua me to utu tika nga whakapainga tuturu e rnau tonu ana. i mahia o te kaitango riihi i roto i te wa [gap — reason: illegible] taua whenua.

Mo [gap — reason: illegible] riihi e whakaputaina ana i raro i to tekiona waru o tenei Ture. i roto i nga [gap — reason: illegible]ha e whai tata ake nei, ko nga whakapainga i utua i raro i nga tikanga o [gap — reason: illegible] kiona waru, a e mau tonu ana i te wa i whakaritea ai te utu tika i raro i te [gap — reason: illegible] tenei tekiona, ka kiia i mahia aua whakapainga e te kaitango-riihi i roto i to wa [gap — reason: illegible] ana tona riihi.

I te mea kua oti kua panuitia aua whakataunga utu, ko tetahi tauira me tuku ki te kai tango-riihi ko tetahi me tuku ki to Kaitiaki mo te Katoa, na i roto i nga marama e toru o mua mai o te mutunga o taua riihi, me tuku atu o te kaitango riihi taua pukapuka whakaatu atu ki te Kaitiaki mo te Katoa, mehemea ranei e whakaae ana ia ki te tango i te riihi hou o taua whenua mo nga tau e rua tekau ma tahi timata atu i te mutunga o nga tau o taua riihi, i runga i te reti e rite ana ki te rima pauna o roto o ia rau pauna o te utu tika o taua whenua ina hokona haunga ra hoki nga utu tika mo nga whakapainga tuturu, pera me nga utu i whakataua i runga i te tikanga apitereihana.

57. Mehemea ka kore e hiahia te kaitango-riihi ki te tango i te riihi hou i runga i nga tikanga kua whakahuatia ake nei, ki te kore ranei e whakamana i te riihi hou i roto i nga ra e whitu i muri o te tukunga atu ki a ia kia peratia, kei reira me whakarite hou nga utu tika mo nga whakapainga tuturu o runga o taua whenua i runga i te tikanga apitereihana, r runga ano i nga huarahi kua whakaritea ake nei, a me panui taua whenua ka retia a me hoko te riihi o taua whenua i runga i te tikanga tono a pukapuka a to katoa, i mua mai o te marama whakamutunga o te riihi e tata ra te mutu, me tuku mo nga tau e rua tekau ma tahi, i raro i enei tikanga:—
(1.) Ko te utu reti tika mo taua whenua ma te Kaitiaki mo te Katoa e whaka-[gap — reason: illegible] engari kaua e noke ake i te utu i whakaritea atu ra hei utu ma te kaitango-riihi e mutu tata ra tana riihi, kua whakahuatia ake nei i te tekiana i mua tata ake i tenei tekiana.
(2.) Me whakahua ano i roto i te panui te utu kua whakaritea mo te reti.
(3.) Mehemea ka whakataua ki tetahi tangata ke atu i te kaitango-riihi e tata ra to mutu, me utu e ia ki te Kaitiaki mo te Katoa i roto i nga ra e whitu i muri i te ra titiro i nga tono, nga utu mo nga whakapainga tuturu kua whakaritea i runga i te tikanga apitereihana kua whakaritea ake nei i roto i teuei tekiana.
(4.) Ka tae ki te ra e mutu ai te riihi tawhito, a tetahi atu ra ranei me utu e te Kaitiaki mo te Katoa ki te kaitango riihi kua mutu ra tana riihi nga moni page 20i utua ki a ia e te kaitango-riihi hou, mehemea ra e marama ana te Kaitiaki mo te Katoa kna tukuna paitia atu te kaitango riihi hou e te kaitango-riihi tuatahi, a kaore hoki i tangohia ketia i whakakinoa ranei nga whakapainga o runga o taua whenua i te wa i whakaritea ai nga utu tika mo nga whakapainga o runga o taua whenua.
(5.)Mebemea kua whakakinongia nga whakapaiuga penei me tenei kua whakahuatia i te rarangi i runga tata ake nei, kei reira me whakarite e te Kaitiaki mo te Katoa e tana tangata ranei e pai ai te utu tika mo aua whakapaiuga kua whakakinoa ra, te utu tika ranei hei whokaoti pai ano i ana whakapainga, a ko aua utu hui atu ki nga moni i pau i taua whakaritenga me tango aua moni i nga moni e tika ana kia utua ki te kaitango-riihi e [gap — reason: illegible] ra tana riihi, a ka utu atu auo ki te kaitango-riihi hou, haunga anake nga moni i pau i te whakahaerenga i taua whiriwhiringa utu.
58. Mehemea ka kore e hokona te riihi penei me tenei kua whakahuaina ake nei ki tetahi tangata ke atu i te kaitango-riihi, ki te kore ranei taua [gap — reason: illegible] e haina i nga tauira e toru o te riihi i roto i nga ra tekau ma wha, ki te kore ranei e utua e ia nga moni i whakaaetia e ia i roto i nga ra tekau ma wha mai o te ra i whakatuwheratia ai nga tono, kei reira me ahei ano te kaitango-riihi i roto i nga ra tekau ma wha o muri o te ra i whakaritea hei whakatuwhera i nga tono ki te whakaae kia riro ano i a ia he riihi hou; a ki te kore ia e whakaae ki te tango i taua riihi, ki te kore ranei ia e whakamana i taua riihi i roto i nga ra tekau ma wha, kei reira ka tika kia noho tonu ia hei kai-riihi mo taua whenua i ia tau i ia tau i te mea ra e utu tika ana ia i nga moni o tana riihi, e mahi tika ana hoki i nga ritenga o tana riihi, o tenei [gap — reason: illegible] tae noa ranei ki te wa e kitea ai e te Kaitiaki mo te Katoa tetahi atu [gap — reason: illegible] taua riihi, mehemea ra ia kaore ano ia kia whakaae kia tango ia i te riihi [gap — reason: illegible] nga tau e rua tekau ma tahi [gap — reason: illegible] tikanga kua whakahuatia ake nei.
59. I te mea e hoko ana te Kaitiaki mo te Katoa i tetahi riihi hou [gap — reason: illegible] kaitango-riihi, ka ahei ia ki te whakarite me timata te riihi hou i te ra [gap — reason: illegible] Hanuere o Hurae ranei i ia tau, a me matua whakaatu atu ki te [gap — reason: illegible] kei a ia te riihi kia kotahi marama tinann te whakaatu atu i mua o te hoko [gap — reason: illegible] waiho ki a ia te tikanga mehemea ka hiahia ta ki te tango i te riihi hou i [gap — reason: illegible] marama kotahi ra.
60. Ko nga tikanga katoa o tenei Ture (hauuga ia ino nga [gap — reason: illegible] e pa ana ki nga tono hoko, me nga pukapuka, me nga tikanga mo nga [gap — reason: illegible] e mahia ana i raro i tenei Ture, me era atu tikanga ino aua riihi, me pa [gap — reason: illegible] ki nga whakaritenga mo nga riihi hou me nga riihi tuarua kua whakahuatia [gap — reason: illegible] me nga kaitango-riihi, haunga anake ia nga ritenga o roto nei e whakarite [gap — reason: illegible]