Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

[Native Councils Bill 1873. Māori]

He Ture I Huaina

He Ture I Huaina

He Ture hei whakatakoto Tikanga mo nga Kaunihera i nga Takiwa Maori a hei whakatakoto Tikanga hoki mo nga Mahi o aua Kaunihera.

No Te Mea kua maha noa nga tononga mai a nga tangata Maori o nga wahi o te Koroni kaore ano kia whakakorea nga take Maori ki te whenua kia whakaturia ki roto ki aua takiwa tetahi ritenga marama hei whakahaeretanga tikanga ma ratou mo roto i aua takiwa he ritenga e taea ai e ratou e aua Maori ano te whakatakoto i etahi tikanga whakahaere i nga mahi o to ratou takiwa ake ano me nga tikanga i roto i a ratou ake ano hei oranga hei tikanga mo ratou ki ta ratou e mohio ai e kite ai: No te mea hoki he tikanga ia e whai matauranga ai aua Maori e pai ai hoki ratou mehemea ka whakaaetia ka whakahauhautia aua hiahia tika o ratou: No te mea hoki hei mea whakaputanga mo enei mea e tika ana kia whakaritea he tikanga e taea ai te whakatu i etahi hunga Maori pooti i roto i aua takiwa mo aua tikanga kua kiia i runga ra kia whakataua hoki he mana ki a ratou e ahei ai ratou te whakatakoto i aua tikanga whakahaere e mana ai hoki aua tikanga:

Na tenei ka hanga e te Runanga Nui o Niu Tirani kui huihui nei ki roto ki te Paremete i runga hoki i te mana o taua Runanga nga ritenga kua tuhia ki raro nei:—

1.He Ingoa Poto mo tenei Ture ko "Te Ture Kaunihera Maori 1873" a kua wehewehea peneitia me raro nei:—
Wahi 1.Ko te Whakaritenga Takiwa me te Whakaturanga Kaunihera Takiwa
Wahi 2.Ko te tu Tangata hei Pooti i roto i nga Takiwa me te Pootitanga Mema mo te Kaunihera
Wahi 3.Huinga o nga Kaunihera ona mahi me ona mana.
2.Ma te Minita ko ia nei te Kai-whakahaere i tenei Ture e whakahau kia taia ki te reo Maori kia tukutukua hoki ki nga tangata Maori o te Koroni ara ki nga wahi o te Koroni e pai ai ia.page 3
3.I te korerotanga o tenei Ture ka kitea nga kupu e mau ake nei na ko nga tikanga enei ki te kore e kitea i roto i nga korero he tikanga ke atu tana tikanga ara:
  • Ko te kupu nei "Takiwa Maori" "takiwa" ranei tona tikanga he takiwa kua whakaturia hei Takiwa Maori i raro i tenei Ture
  • "Perehitene" tona tikanga ko te Tumuaki e whakaturia ana mo tetahi Kaunihera Maori me te mea kua-whakaritea ki raro iho nei he tangata ranei e whakaritea ana hei Tiamana i nga huinga o te Kaunihera hei whakakapi mo te Tumuaki i ana mahi
  • "Kaunihera" he Runanga Tangata Maori he mea pooti mo ia takiwa mo ia takawa i raro i tenei Ture
  • "Tangata" ko nga tangata o te Iwi Maori hui atu ki nga hawhe kaihe o tana iwi
  • "Nga Kuri" tona tikanga ko nga hoiho hipi kaihe miuru nanenane me nga poaka me nga kau me nga kuao o aua tu kuri katoa.