Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Ture Whakahaere i nga Whenua Tuturu o nga Maori

page break

[Maori Real Estate Management.]

Ture Whakahaere i nga Whenua Tuturu
o nga Maori.

Whakawhaititanga.

Ingoa.
Matua korero.
1.Ingoa Poto.
2.Ka ahei nga kai-tiaki mo nga tamariki Maori kahore ano i tae o ratou tau ki te 21 te hoko i te whenua.
3.Ka ahei nga Kai-tiaki kia uru ki te wawahanga.
4.Ka ahei kia whakapaua nga moni e puta ake ana i te hoko hei hoko i etahi atu whenua.
5.Me whakanoho ranei taua moni ki te Kawanatanga i runga i te tikanga e puta ake ai he hua.
6.Kaua he hoko he wehewehe ranei mehemea kahore te kai-whakawa o te Kooti Whenua Maori e whakaae.
7.Ka whai mana nga Kai-whakawa o te Kooti Whenua Maori i runga i nga ritenga o tenei Ture.
8.Te whakamananga o nga hoko o mua.
9.Te whakamananga o te utunga o nga moni me nga whakapaunga o aua moni.

He Pire E Whakaingoatia Ana
He Ture hei Whakatikatika i "Te Ture Whakahaere Ingoa. i nga Whenua Tuturu o nga Maori, 1867."

Notemea e pai ana kia whakaritea tetahi tikanga e ahei ai nga Matua korero. kai tiaki o nga whenua tuturu o nga tamariki Maori e whakaturia ana i runga i "Te Ture Whakahaere i nga Whenua Tuturu o nga Maori, 1867," ki te hoko i taua whenua tuturu i tetahi wahi ranei ki te Kuini i runga i nga tikanga ka whakahuatia i raro iho nei:

Na rapea me whakatuturu e te Runanga Nui o Niu Tireni, i runga hoki i tona mana nga mea i muri iho ne—

1.Ko te ingoa poto o tenei Ture ko "Te Ture Whakatikatika i te Ingoa Poto. Ture whakahaere i nga whenua Tuturu o nga Maori, 1877."
2.Ka whai mana ia Kaitiaki e whakaturia ana i runga i te Ture Ka ahei nga Kaitiaki mo nga tamariki Maori kahore ano i tae o ratou tau ki te 21 te hoko i te whenua. whakahaere i nga whenua Tuturu o nga Maori, 1867, (e kiia ana tona ingoa i muri iho nei ko taua ture) kei a ia e tiaki ana tetahi whenua tuturu a tetahi tamaiti Maori ki te hoko ki te tuku atu i taua whenua i tetahi wahi i etahi wahi ranei ki te Kuini ki tetahi ranei o ana kaiwhakakahaere i runga i nga tikanga e kitea ai e taua kaitiaki he mea pai he mea marama ranei.
3.Mehemea he wahi kahore ano i wawahia ka ahei te kaitiaki kia Ka ahei nga Kaitiaki kia uru ki ti wawahanga. uru ki te wawahi ki te hoatu ranei ki te Kuini tetahi moni hei whakarite i taua wawahanga ki te tango ranei i tetahi moni mo runga i taua tikanga.
4.Mehemea ka whakaae tetahi Kaiwhakawa o te Kooti whenua Ka ahei kia whakapaua nga moni e puta ake ana i te hoko hei hoko i etahi atu whenua. Maori i runga i tetahi tono ka ahei te kaitiaki ki te whakapau i nga moni e putu ake ana i tetahi hoko i te tikanga o te wawahanga ranei hei hoko i etahi atu whenua pera i Niu Tireni, a ko aua whenua ina hokona ka puritia e te Kaitiaki i runga i nga mana i puritia ai nga whenua i hokona i wawahia ranei.
5.Ko nga moni katoa e puta ake ana i tetahi hoko pera i tetahi Me whakanoho ranei taua moni ki te Kawantanga i runga i te tikanga e puta ake ai he hua. wawahanga ranei mehemea kahore e whakapaua i runga i te tikanga kua whakahuatia i runga ake nei me whakanoho ranei ki te Kawanatanga i runga i te tikanga e puta ake ai he hua a ko nga hua e puta ake ana ka waiho hei painga mo nga tangata e whai tikanga ana ki aua whenua i runga i nga tikanga o taua ture.page 2
6.Ma te whakaae a te Kai-whakawa o te Kooti katahi ka ahei te hoko te wahi ranei, mana hoko e uiui nga tikanga katoa o taua hoko o taua wawahanga ranei a mehemea ka kitea e ia e tika ana kia whakaaetia ka tuhia e ia tetahi pukapuka whakaaetanga.
7.Ka whai mana ia Kai-whakawa o te Kooti Whenua Maori i runga i nga tikanga o tenei Ture a ma nga Kai-whakawa o taua Kooti ma te Tumuaki ranei me nga Kai-whakawa tokorua e hanga he Ture hei whakahaere i nga tikanga mo nga tono e tae atu ana kia whakaaetia nga hoko me era atu mea.
8.Ko ia hoko whenua pera ki Te Kuini ki tetahi tangata ranei mo te Kuini, ko ia whakaaetanga mo tetahi hoko wahanga whenua tuturu kua whakaaetia e tetahi Kai-tiaki kua whakaturia i mua atu o te whakamananga o tenei Ture a mehemea kahore ano i oti me whakaoti i runga i nga ritenga o tenei Ture, engari ekore e meatia kia matua whakaaetia e te Kai-whakawa tetahi hoko wahanga ranei kua whakaotia i mua atu o te whakaotinga o tenei Ture.
9.Ko nga moni katoa e utua ana e te Kuini mo te Kuini ranei mo runga i tetahi hokonga whenua tuturu i mua atu o te whakaotinga o tenei Ture ka kiia i utua tikatia ko nga utunga katoa mo ia hoko wahanga whenua tuturu ranei mo tetahi whakaaetanga mo te pera i utua ki nga tangata e meatia ana i runga i te tikanga Maori no ratou te whenua kua hokona ra, kua wahia ra kua whakaaetia ranei kia hokona ka kiia i whai mana aua utunga mo nga tikanga katoa ko ia kai-tiaki e utu ana i aua moni ka kiia kua ea tona tikanga mo taua mea ki nga tamariki e tiakina ana e ia.