He Ture hei whakatikatika hei whakatopu i te Ture o te Kooti Whenua Maori.
Whakawhaititanga
Whakawhaititanga.
Whakaingoatanga.
Kupu Timatanga.
1. | Ingoa Poto. |
2. | Timatanga o te Ture. |
3. | Whakamaramatanga. |
4. | Whakakorenga i nga Ture o te tau 1873. Te tikanga e mau ana. |
Te Whakatunga Me Te Whakariteritenga Nga Tikanga o Te Kooti.
5. | Whakaturanga me te ingoa o te Kooti. |
6. | Nga Kai-whakarite Whakawa me nga Ateha. |
7. | Ma te Kawana e whakatu nga Kaiwhakarite Whakawa etc. Te roa e mau ai te mana o te mahi. |
8. | Nga utu tau. |
9. | Moni oranga i nga haereerenga. |
10. | Ka rite te mana o te Kai-whakarite Whakawa kotahi ki te mana o te Kooti. |
11. | Hiiri. |
12. | Te Mana o nga Ateha. |
13. | Me whai Pukapuka te Kooti hei tuhinga i nga whakaotinga whakawa. |
14. | Ma nga Kai-whakarite Whakawa e hanga nga Ture e whakarere ke ranei. Me whakatuturu nga Ture. |
15. | Te whakahaerenga o te mahi o te Kooti. |
16. | Nga mana o te Kooti. |
Ko Te Mana Me Te Whakahaere a Te Kooti.
17. | Ka ahei nga Maori ki te tuku tono ki te Kooti. |
18. | Nga whakaaturanga o roto o aua tono. |
19. | Nga nohoanga o te Kooti. |
20. | Me tuku nga tauira o nga Panui ki te Komihana o nga Whenua o te Kuini. |
21. | Me panui te taenga ake o te tono. |
22. | Te Panuitanga o te wahi me te ra e tu ai te Kooti. |
23. | Nga whakamaramatanga i te tuatahi. |
24. | Me whakawa nga Take. |
25. | Ma te Kooti e whakatau i tana i whakaaro ai. |
26. | Me tuhi nga ingoa o nga tangata ki te Pukapuka o te Kooti. |
27. | Ka whakaputaina tonu te Tiwhikete mehemea kua oti te ruri etc. |
28. | Mehemea kahore he mapi me ruri. |
29. | Ka oti te mapi ka whakaputaina he panui. |
30. | Nga whakahe ki te mapi. |
31. | Ma te Kooti e whakariterite nga rohe. |
32. | Ko te mapi tuturu ka waiho ki te Kooti. |
33. | Ka kiia ko te ahua tera o te whenua i whakataua. |
34. | Me whakaputa te Tiwhikete. |
35. | Mehemea ka maha atu nga tangata i te tekau me wawahi te whenua. |
36. | Ko te ra e tuhia ki roto ki te Tiwhikete me te ra e timata ai te mana. |
37. | Nga mea mo roto i te Tiwhikete. Te whakamohiotanga ki te tika. Ko te rua o nga tiwhikete. |
38. | Ka ahei nga Maori ki te tuku i o ratou wahi ake. |
39. | Ko nga tangata e whakaritea ana ka tu ki te tunga o nga Maori i hoko. |
40. | Ka whai mana te Kooti ki te whakarite i te nui o to ia tangata wahi. |
41. | Ka tika kia wahia te whenua. Kaua e whakararurarua te take o nga tangata i whahataua ai i te tuatahi. |
42. | Mehemea ka mate ka taea te whakatu he riiwhi. |
43. | Nga here etc. Me tuhi nga kupu here ki tua o te Tiwhikete. |
44. | Ka whai mana te Kawana ki te arai i te mahi a te Kooti me panui. Ka taea te whakanoa taua panui. |
Nga Ruri.
45. | Ma te Tumuaki o nga Ruri e whakamana nga kai ruri. |
46. | Nga tangata ma ratou e ruri. |
47. | Ka whai mana te Kawana ki te whakahau ruri. Me utu taua ruri. Ki te kore e utua ka ahei kia hokona te whenua, etc. |
48. | Ko nga pukapuka hoko ma te Tumuaki o nga Kai-whakarite Whakawa e tuhi. |
49. | Ka tika kia nama atu he moni ki nga kai tono. |
50. | Ka tika kia tono punga te tangata nona te moni. |
51. | Me tuhituhi e te Tumuaki aua punga. |
52. | Ko te moni e nama ana hei utunga tuatahi i roto i nga hua o te whenua. |
53. | A te utunga ka whakakorea atu te pukapuka. |
54. | Ka tika kia puritia te Tiwhikete kia utua ra ano te kai-ruri. |
55. | Ka whai mana te Kooti ki te whakariterite i nga raruraru i waenganui o nga Maori me nga kai-ruri. Ko tana whakataunga hei tino whakaotinga. Kahore he mana i tetahi atu Kooti. |
56. | Mehemea e whakataua ana te Tiwhekete ki nga tangata ehara nei i nga tangata na ratou i utu te ruri e tika ana kia utua te ruri e nga tangata i a ratou te whenua. Kaua e puta he Tiwhikete kia utua ra ano taua moni. |
Tuhinga Whakamahangatanga Take.
56a. | Ka whai mana te Kooti ki te whakakore atu i nga Tuhinga whakamaharatanga Take ki te whakaputa Tiwhikete. |
56b. | Te mana o te Tiwhikete. |
page 2
Nga Karauna Karaati.
57. | Te whakaputanga o nga Karauna Karaati. Nga here. Ka whai mana te Karaati ahakoa kua mate te tangata. |
58. | Hei Tenata-kamana nga tangata o te Karauna Karaati. Ki te kore he kupu ke atu ka rite tonu te wahi o ia tangata o te Karaati. |
59. | Mehemea kahore i rite me whakaatu i roto i te Karaati. |
60. | Ko nga Karaati ka whai mana engari ka whai mana nga here. |
61. | Ko te timatanga o te whai taketanga ko te ra o te Tiwhikete. |
62. | Te mana o nga pukapuka e tuhia ana i muri iho. |
Wawahanga Whenua Tuturu.
63. | Ka rite te whakahaere o te Whakawa wehewehe ki te tikanga o te Whakawa hou. |
64. | Ka whai mana te Kooti ki te whakatuturu wahi. |
65. | Te Pukapuka Whakataunga ka rite ki te pukapuka tuku. |
66. | Ka mau ano te mana o te riihi. |
67. | Ka whai mana te Kooti ki te wawahi i te moni utu reti. |
68. | Mehemea he mokete ka whai mana. |
69. | Ka whai mana te Kooti ki te wehewehe i te moni utu mokete. |
70. | Ka nui ake te utunga a te tangata i te moni i tika mana e utu me whakahoki. |
71. | Ko taua moni hei utunga tuatahitanga i muri o te moni mokete. |
72. | Ka whai mana nga pukapuka tuku etc. e tuhia ana e te Tumuaki o nga Kai-whakarite Whakawa. |
Takanga Ki Nga Whenua Tuturu o Te Tangata Mate.
73. | Me kimi nga riiwhi o nga tangata mate. |
74. | Ma te Kooti e Whakatau. |
75. | Te mana o te Pukapuka Whakatau. |
76. | Te whakahaere a te Kooti i nga Whakawa Riiwhi. |
Nga Tono Whakawa Tuarua.
77. | Ka ahei te Maori e mahara ana e mate ana ki te tono whakawa Tuarua. Te huarahi mo te tono. Ma te Tumuaki o nga Kai-whakarite Whakawa e whakaae e whakakore ranei. Whakawa tuarua kia rua nga Kai-whakarite Whakawa. Me whakatau i ta te Kooti i kite ai he tika. Ko te whakataunga te tino whakaotinga. |
78. | Ma te Kooti te whakaaro ki te ra e tuhia ki roto ki te Whakataunga, Tiwhikete ranei. |
Nga Tamariki Kahore Ano i Tae o Ratou Tau Ki Te 21.
79. | Nga Maori kahore i tae nga tau ki te 21 ka ahei ki te hoko. |
80. | Ka whai mana te Tumuaki o nga Kai-whakarite Whakawa ki te tuhi i nga Pukapuka Tuku. |
81. | Te whakahaerenga o te moni Utu. |
82. | Hei painga mo nga tangata o te whenua te moni hua me te Reti. |
Nga Rori.
83. | Ka whai mana te Kawana ki te whakatakoto huarahi. |
84. | Me whakatakoto te Pukapuka. |
85. | Te whenua ka mau ki te ingoa o te Kuini. |
86. | Kaua e tangohia he tunga whare, etc. |
87. | Ka whai mana te Kawana ki te whakanoa i tana mana tango. |
Nga Utu.
88. | Nga utu ka tika kia whakataua. |
89. | Te utunga ka tonoa. |
90. | Ka taea te whakatau kia utua kia utu ranei te Kawanatanga. |
91. | Ka whai mana te Kai-tiaki moni o te Koroni ki te tono ki te utu ranei. |
92. | To tauira o te Whakataunga te mohiotanga. |
93. | Ka ahei kia whakakorea te Whakataunga. |
94. | Ka whai mana te Kooti ki te ki me whakatakoto he punga. |
Nga Takowha.
95. | Nga takowha kia utua i runga i te Hoko, Riihi tuatahi. |
96. | Te whakaritenga o te utu i etahi tikanga. Te moni kia utua. |
97. | Kei waho nga takwha o era e utua ana i runga i "Te Stamp Act, 1865." |
98. | Nga tikanga o "Te Stamp Act, 1875," kia rite. |
He Whakaritenga Noatanga Atu.
99. | Ka whai mana te Kooti ki te whakamana i nga whakariteritenga. |
100. | Nga pukapuka e tuhia ana e te Tumuaki o nga Kai-whakarite Whakawa ka mana. |
101. | Ka ahei te Kooti ki te whakatau ki te whakaroa i te taima. |
102. | E ahei ano te tango mai nga korero whakaatu o mua i te aroaro o te Kooti hei korero ano |
103. | Nga he me whakatikatika. Te whakatikatikanga he i runga i etahi tikanga. Ka ahei kia whakatikaia ahakoa kahore i tonoa. |
104. | Ka whai mana te Tumuaki o nga Kai-whakarite Whakawa ki te whakatu Kai-whakamaori ki te whakakore hoki. |
105. | Ka whai mana te Kawana te Tumuaki o nga Kai-whakarite Whakawa ranei ki te whakatarewa ki te whakakore me te Kai-whakarite Whakawa ki te whakatarewa i te mana o te Kai-whakamaori. |
106. | Te whiu mo te mahi mana kore. |
107. | Ki te whakaae te Kooti ka tu te Kai-whakahaere Roia ranei. |
108. | Te moni i kiia kia utu ka ahei kia tikina e te Tamana. Hei kupu tuturu te Tauira. |
109. | Kore mana o nga whakariteritenga o mua o te Tiwhikete. |
110. | Ekore e pataitia te wahine Marena. |
111. | Tuhituhinga pukapuka tukunga whenua pehea atu ranei. Ka kiia he whakaaturanga. |
112. | Me tuhi i runga i tenei tikanga. |
Nga Hokonga Whenua a Te Kuini Kahore Ano i Oti.
Matua korero.
113. | Mehemea ka tae atu he tono ka whai mana te Kooti ki te whakatau i runga i nga whakaritenga ki te Kawanatanga kahore ano i oti. |
114. | Kaua tetahi tangata e pokanoa ki aua whenua. |
115. | Te whiu. |
116. | Te whakahaeretanga i runga i te tikanga o te mahi a te Kooti. |
Nga Whenua Kia Whakatapua.
Matua korero.
117. | Ka whai mana te Kawana ki te tono kia wetekia nga here. |
118. | Ka whai mana te Kooti ki te whakarongo tono ki te whakatau. Nga tikanga e whakataua ai. Te mananga o nga whakataunga. |
119. | Ko te whakahaere a te Kooti ki rite penei mehemea he whakawa hou. |
Ture Whenua Maori 1867 Tekihana 17.
Matua korero.
120. | Ka whai mana te Kooti ki te whakakore i etahi Tiwhikete.
|