Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Ko Nga Moteatea, Me Nga Hakirara O Nga Maori

KO TE TANGI, A TURAUKAWA

page 322

KO TE TANGI, A TURAUKAWA.

Taku tamaiti, e !
Ka whano ka wareware koe i a au, e-i !
Kei whea koe e tama,
Kia whakauru mai,
Ki roto ki to whare, ki te Waha-o-te-rangi,
Te whare tena i taia ai Tonga,
Ki runga te Taihoa, e ra i !
Na Kahuitara i hoehoe te uhi,
Taia ki te rangi ka kikiwa kei runga,
Taia mai Whiro ki Hitekaiwhara, e-i.

Takoto kau Rakuru ki te ihu o te waka,
Nana i kaia kaore i whaki,
Ra rangona ki te tangi a Tautiniariki,
Te hoe a Rehua ko Raparapa-te-uira,
Tana tata ko Whakawahataupata,
Tana matira, ko Matira-amoamo,
Tana aho ko Tiritiri-ki-matangi,
Te kawiti o te paua ko Maire-hua-kai,
Whakanohia te mata ko te iwi o Rona,
Houhia ki te here ko Paepae-te-iria.

Te Turei-o-te-rangi, e-i !
He tira haere mai no Rupe ki te kimi mai i a Hina,
Tutaki mai ’no ki te roro o te whare,
Whakatorohia me ko Iriirikapua,
Ka whati tana tara i whakangaua ki te tumu,
Ka whiu te kaki, tohungia he tangata,
Ko Rupe-te-Rangi, e-i !
Tena ra te mea i haere ai ia,
Tohungia ki te waha ka kotamu nga ngutu,
Mohiotia mai ko nga korero i haere ai ia,
Whakaturia te Tawhitorangiuru-te-hikihiki,
Whakahekea te waewae ripeka,
Whakatakotoria ko Kauika,

page 323

Ko Tongitongi-tawhiritia,
Whakakopea ki te kauanga nui,
Kua riro ano i te pikinga matua i a Taketake e ra i,
Porotaka mai nga pararau ka kitea,
Ka kakekake koe i te maunga i Taketakeroa,
Tapa tana ingoa ko Paihaukihia.

Aea e tama ki’ noho mai koe,
A wetenga iho taku pute rei,
Ahuatia mai ko te one Potaka,
Ko te Tai-ki-tahaki,
Ko te Paka-ki-tahaki,
Whakahekea iho te ngana ki waenga nui,
Ki te whawharua ruia atu ai,
Te kumara-tawhiti, hei whakautu,
Kia kore e huna mai ana e Mahuia-i-te-rangi.

Nau mai e Rupe taria e haere,
Ki’ rongo mai koe, e rua tau ruru,
E rua tau wehe,
E rua tau mutu,
E rua tau kai,
Nga kai hei papare mau e rua o uta,
E rua o tai,
Kotahi to te po moea mai nga mata,
He tokotoko tao kotahi te turanga,
He tokotoko rangi, ka ngaro te kai,
Ka ngaro te tangata,
Huna iho ra ki roto Ruapopoki,
Roto Tureikura nga umu a Rehua,
Te umu tangotango rua a Haumaitiiti,
Marekareka e tama Kurunga hoki.

Ko te umu tena a Te Aokai, e-i,
Kaua e tama e haere numinumi,
Aro nui te haere ki roto te Tatau,
Te whare o Miru i rorea ai Kewa,

page 324

Tenei ano au kei te whakarongo ake,
Tenei Mutu te taka i roto i te whare paroparo nei,
Tera ano Mutu e tihe i a mauri ora,
Ka rukuruku ai,
Hei kata mai e tama ma nga iwi,
E kore e kataina kua rongo ’no au,
Na Hikuao te Korohiko,
Ko te rakau i tunua ai te Moa,
’A rewa ana hinu ko te aitanga,
A Te Ratuoi,
’A rongo ’no au na Kura te Ahuru,
Te Horopito ko te rakau i tu ai a Weka,
E Rona te tae ki mua te Ahurewa,
Ki’ kai ’Ituhau, ki kai ’Itupawa,
Ki’ whakaturia te tapu o te Raina,
Whakahekea atu tana waewae toa,
Mo te turanga atu i te tini o Tutonganui,
Ka hinga tana ika ko te Matatu-no-whiro,
Utaina ki runga ko tana waka ki Mahurangi, e-i.

Aea e tama ki’ noho mai koe,
’A whakahua au nga hiringa nei,
Hiringa te hihiri, hiringa te mahara,
Hiringa Te Hotuhotu, hiringa Atamai,
Hiringa Wareware,
Kaore he hiringa i kore e kai ano i a ia,
Hiringa Te Manumea huna ki uta ki a Tane,
Hiringa Te Hohonu maka ki tai,
Ki a Tangaroa-mata-nui,
He oti ano e tama Tangaroa kei tai.

Kei roto Whare-rimu,
Kei roto Whare-one,
Kei roto Whare-papa o Ruakipouri,
Te whare tena i titaria ai nga ika riki nei,
Puna-te-waro i hara mai ai,

page 325

Te hiku o Tuna-roa ki uta ra,
Nana i whanan Whara-huhi,
Whare-repo,
Te Utu-utu-matua te whakapau-nga wai,
Nana i kawhaki Aukume Aurona,
Na wai ’no e tama Tangaroa i hara mai ki uta,
E whano ana ia ki te Rotohahau,
Ki Hawaiki-nui,
Ki Rangiriri, e-i.

Ka hua e tama i kotia atu ’no te kaha mo te po,
I to whanautanga i ranga mai ai te hau o te pukupuku,
O te tonatona, o te tau-mate o te kunawhea,
Pukai rawa atu ki te aroaro o Matariki,
O Herekikini, o Heremomotu-kai,
Momotu-tangata ki runga Waerota,
Nekea e Puanga ki runga o Rarotonga,
Whakaturia te whare ko te Maru-ao-nui;
Nekea e Whakaha ki runga o Hawaiki,
Whakaturia tana whare ko te Rangiaio,
Nga tokorua a Taingahue i maka ki runga ra,
Hei tohu mo te rangi, e-i.

E hara koe tama i te wai nui nei,
No nga matamata i runga Whatanganui,
No nga kurae i runga Haumatao,
He mahakitanga koe no Ngarue-te-rangi,
No Komanawa, no Komatamatarau-tutu,
Ka tau ’no koe te ata o Pohea,
I kaihoratia iho e o tupuna ki roto o Tarere,
Ka tupu koe e tama, e-i.