Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Collected songs and legends from the southern Cook Islands

Collected songs and legends from the southern Cook Islands : notebook 13

Prefatory Notes

[Note added by Bob O'Brien as transcriber:]

This copy book has no cover and the first and last sheets have also become detached. Part of the left side of page one has been lost. Hall had done his usual contents list but much of this was on the part that was lost. The balance of the book is in the usual condition and therefore easy to transcribe.

Alexander Turnbull Library MS Papers 4151*38. Transcribed by Bob O'Brien in March/April 1996.

Song of Tamarua

**ia Tamarua no te aroa i ta***ate. No Araitetonga te tu **~a ki i mate ei tana tama**e, teia te ara i to tama i maki**~iri kava ra i tia ia ai, kua **~ke Atua, Naringa ra iki**Tangiia, no te ariki i ** enua ko Rarotonga e,**~ini noo mai te marama *~urua ka vaio taku rangi upoko e, * oro ki te Atu rangi ngateitei * ei te tini o te Atua i taku *~ma, kukina te rangi runga * ka tiki te tama a Tamarua ka ma * ake e.
* te ara taito ra i akamae ea, i *~amae te ru e, akamae e to tupuna mei one kutu i tone e*** atu kia takaia, rekare** ei, e riririri, ia Tuiku** Iviroa ia ara tini ana,** tapu to kotou reo puta** ia e Tutavake ko roke**rua,* i tono e reire,**ko te pou mua a te ta**te anga Atua i aka ten* no Tuterangi marama, ma**ki te rangi e, [unclear: kirete] ka tiak**te katai, ka vaio taku rangi up**
= Kapiki oro ki te Atu rangi ra e ng**ki te ei te tini o te Atua i taku ta** kukina te rangi i runga nei ka **tama a Tamarua ka maeva *
III Matangi oro ra ki te Atu e, ki te Atu, ki te Atu tonga, i te tini Atua mei Avaiki i te ei atu no Atua, kia tae te uanga ki Pauara, e rirerire, e tama te pa ia rimu kura [unclear: taetae] kura te tua kiato, ko mata tie kura te ta i miri i te toro e reire e akateretere ra kia atu tai, e kia Atu te rue e, ka tau te tere ki Manga ia tu poatu rangai, te koka nei nga taae, aaki ana i tona ingoa te Atua maraurau ko koe ko au ko tama e.
IV Rirerire teia te ua a te Atua tei te moana te kavii arau nei, te pupu ke nei te putarau ke nei, tei mua atu tei muri mai e, rirerire, e rai mai a te Atua mei te moana, ka ore atura tei uta e, rave akera te rito i mua nei ko te are ariki i Pouara e vaio nei a Tamarua mataiapo e, kia eva roa i tana Tama kiritia katiaka te ua te katai ka vaio taku rangi upoko e.
= Kapiki aro ki te Atu rangi e, Nga teitei, ei kite ai te tini Atua i taku tama, kukina te rangi i runga nei, ka tiki te tama a Tamarua ka maeva ake e.

Kapiki ake ki te Atu rangi e rue e ka riri ie e.

Lament of Woman Killed

E akatara teia no Tamarua Tairi e toa i mate i te karo anga tamaki ia Arorangi.

I E toro e, turou, turou, e aitu e. E tupu ranga taua i Avaiki, ka riri ngana ko [unclear: totovero] e tera, e karere te aere mai nei ko Marere, ko Ruatoa mei roto i te are munamuna i te ra pito anga ara a Tangiia taku ariki e, ko me Avarua ra e, oo ka roa rire e.
No te Iki anga ariki i Avarua
II E toro e, i tupu i Avarua te tupu ranga ariki tapu, aitu mei te kaponga rangi o Atea no Araitetonga te pu i te tamaki Ia a ia ai te raui tangata a Tangiia, mei runga e mei angatakurua, iki mataiapo te vao ariki o Tangiia e, ko te karakia atu ki nga Atua, kia tapu roa ra e, oo, ka tupu ana e. &
Na te ui anga a te toa ki te korero, e aa te kiriro. &
III Tena te ui ka ui ka ui, aua ana ra e toro e, te ui Akimere e toru e ko te toa aki ko Pare, ko Teaurua e taku tama, tena tupuranga toa mei taito mai, kaare e are korero, ko Tairi anake te toa rongo nui o Tangiia e, e uira e, e rapa e, aruru i te rangi i te rangi te karo nga tamaki ia Tairi narenga e taku tama e takiritu i te aerenga, e iku e poroaki ei kunei ra kae e, ka ano au ra e.
No te rongo tamaki e te aoa tamaki i te tae anga mai. &
IV Tena te rongo te rongo i te tamaki aua na ra e toro e, te rongo i te matangi e, e toru e, ko te rangi pua noa, ko te ae raupa ko Tautu tapuae moko ra, ko te toa e aere ana i te uru kare ko Tairi anake te toa [unclear: rongonui] o Tangiia e, uira e rapa e, aruru i te rangi te karo nga tamaki ia Tairi naringa e taku tama e takiritu i te aerenga e iku e poroaki ei kunei ra kae e, ka ano au ra e.
No te ekai i tupu ei te mate e te mavete.
V Tena, teia teia te mea kino ka kino ka kino auana ra e toro e, teia te te mea kino e kaitaeake na raua [unclear: iuoi] akau te nio ki pekepeke, ko nga tapere e toru tukua ki Roriki Inave ma Tokerau, nga Pokoinu e rua, i [unclear: tangarua] ia Akaoa ma Arererenga e rauka mai ioi akairi akenei ki Araitetonga ki te vaka e nui koia Takitumu, ko Tairi anake te too rongonui o Tangiia e, uira e rapa e aruru i te rangi te karo nga tamaki ia Tairi narenga e taku tama e takiritu i te aerenga e iku e poroaki ei kunei ra kae e ka ano au ra e.
No te moe anga i te angai e te tua anga o nga vai tamaki e toru.
VI Tena ka mae ka [unclear: mae] aua na ra e toro e, ka mae te angai no ngati Tangiia tei mua motia ei i [unclear: itikanapa] te vairanga ko tei rotopu nei ei Tora tamaki te vairanga Aatu tei muri motia ei rau tutui kua rere te toa rongonui ko Tairi ki runga ki Tararau, tueru atu ei, akaruke atu ei ki vai moko, tukua ki Tuaunga akapou to oro ki runga o Maungaroa, akaruke a atu ei, ko tairi anake te toa rongonui o tangiia uira e rapa e, Aruru i te rangi te karo nga tamaki a Tairi naringa e taku tama e takiritu i te aerenga e iku e poroaki ei kunei ra kae e, ka ano au ra e.
No te koi nga i te rau papa toa, kia ta okotai e karo tapere te tamaki.
VII Tena ko ranga [unclear: tuetiu] a te ipo ua ia ka mana ia aua ana ra e toro e, kua karo tapere te tamaki a Tairi tei uta tei rotopu te ngaru repa i tua te koko ki ati ua, kua koi Tairi i te raupapa toa ei apaipai, ei kare puapua akiitikau, ko tairi anake te toa rongonui o Tangiia e, uira e e rapa aruru i te rangi te karo nga tamaki ia Tairi narenga taku tama e takiritu i te aerenga e iku e poroaki ei kunei ra kae e ka ano au ra e.
No te rongo tumatetenga i tae ki Araitetonga ki te tamaine kia Tearuru o te rangi. &
VIII Tena te rongo ki make vero e toru e, ki Araitetonga ki tona tamaine kia Tearuru o te rangi kua e umiumi noa a te ii o te ra [unclear: tuanuku], e tama e, tei ea a Tairi ka ngaro io nei, kua riro akenei ki te ngaki kainga, akairi [unclear: Matakeinanga] no Makea. Ko Tairi anake te toa rongonui o Tangiia e, uira e rapa e aruru i te rangi te karo nga tamaki ia Tairi naringa e taku tama e takiritu i te aerenga e iku e poroaki ei kunei ra kae ka ano au ra e.

Te Tuatua No Te Pee O Te Teaia (Song about a Fountain-Punaiaruea)

E vai no te ora, ko te Punaiaruea e te koro tangata e nukupure.

1 Oaia i runga i te upoko no te Metua tw akaaroa ki taku tama ua te maari e.
= Ki au e, e tora akaaroa, ko te koro tangata ra i nukupure ko te aa aki te [unclear: rai] mata e maringi mai ana te maari e.
2 Oaia ie ra tei te upoko e, tei te upoko ta rue ka vaii te Punaiaruea ko maringi atu, ka tae aki rirerire ki te kapu mata ua te maari e.
= Ki au e & ... maringi mai au te maari e.
3 E tini noa te tini e, e mano kore te mano e vaio atu tena tini Atua i te pou are i nga taura ia Rongo ma Tane e, te maari e.
= Ki au e &
4 Ka tua ka tua te tautai e, apai te iku na Tiraa ko te ropu ta Raui tatari taria taku metua i te aiai e, kua kore roa ua te maari e.
= Ki au e, &

Tera Tetai Pee No Te Teaia (Song of Teaia)

No te rangi mai te mana no te Atua kitea kore ia, e [unclear: vainu] a tangata ua tei akamori ia e te mana kore.

1 E ariki aere i te uira e Atua nui ko utakea ka mana mai i te rangi te Atua ko Iva e.
= I ai ariki au e tuputupu piri kia utakea taku ei e, e Atua ariki taku tane e.
2 E mana ka mana mai i te rangi e Atua [unclear: pee] aere aki, ki tui au o atu ko te Tapatu o te rangi e kua araapua e tangi marama atu ko Iva e.
= I ariki au e, e tuputupu piri kia utakea taku ei e. atua ariki taku tane e.

Ka aere maira i runga roa kia tapu ooi e.

Tauru is Good to the Gods

Te tuatua i te one kava a Tauru, kua tanu aia i te one kava na te Atua na Tangaiti e kua ngaro, ko te raui anga ia i te puaka ma te kai, na te Atua e kia pakari te kava, kua tae atura te [unclear: aanga] ki te rangi i reira tona atua e aere mai ei, kua tutu tangata iaia i te aere anga mai ki mua i te aroaro o Kau, kua kuranga atura kia Kau ka au te raui, kua tuatua maira a Kau kare au e pu, i karanga taku kava e naau? Na ai ua e kai, na taku Atua e kai na Tongaiti e kai. ko te tupu anga i te taumaro, kiu roa ra te tuatua anga, ko te aaki anga ia a Tangaiti, ko te aa anga ia i te raui kua kai atura a Tangaiti kua aere maira a Marumaomao kua akatutu ta ngata, aere maira ki te pae i Tongaiti, e kia pou te kainga, kua aere atura raua e kia tae ki te ara, kua tuatua maira a Marumaomao, e aki taua e akato i tetai tamaiti na Kau, ko te aki nga ia e te ngutuare ko te tuatua anga ia kia Kau, ka mu ta au vaine e anau mai e tamaroa no maua to ingoa, tena ingoa ko Tanetinoiti, ko te aki anga ia ki te rangi, kia anau ra taua tamaiti ra e tamaroa kua topa atura i te ingoa ko Tanetinoiti, tera te aitinga ko te akaiti anga i to raua [unclear: tino] i te aere anga mai kia taua tangata ra, ko te angai anga ia e kia maata kua apai atura ki roto i te are topia kia maata taua tangata ra ko te kave nga ia i te tapu kia Avarua, ko te mate nga ia oti tama a Tauru, ko Kau tetai ingoa o taua tangata ra ko te riri anga o nga atua, koia Tangaiti e Marumaomao.ko te akakite anga mai ia o nga Atua kia Tauru, e uri te tangata ki Vaimaanga, e uri ki Aroa.

Tena ka kake te po ave, i vaikana, e itu ra. kare te tangata i akarongo. tera ta ratou tuatua, e pikikaa ua tena. E tae akira ki te poitu, kua kaki maira te poave i Vaikana. kua pou a Rutaki i te mate, tera te ara ko tetama Tauru i taia ia,ko te ara ia i mate ei a Rutaki. no te mea no aua nga Atua ra te ingoa o taua tangata ra, kua ape ia tuatua.

Disobedience

E tuatua na tetai Metua vaine ki nga tama, koia a Tuaivi e Kaena, tera taua ko vaine ko Kare tera taua tuatua ki nga tama. E aere korua e aku tama e Pukuokura, e noo korua ki reira auraka korua e kake i taku maunga ia Maungaroa, e maunga tapu, e maunga ariki ka mate aea korua kare raua i akarongo i te tuatua a taua metua vaine ra, kua kake atura raua ki te maunga, apukia mai ei e Arorangi arumakina mai ei kua mate atura ko Tangata kua mate ko Tonga, kua mate atura ko Takitaura koia a Rata, kua puta i reira a Tueki kua puta a Kaena na Iro kore te rakau e teina kua eke a ngati Tangiia ma Teauotonga i reira.

Stinginess of Kaota

E tuatua no te vaka o Kaota i Tikona ia e te kanga. Tera te tangata i Tikona ia ai ko Pera, kua tarai a Kaota i te vaka, e kua oti, kua apai i te vaka ki [unclear: taetai], kua aere e kua aere atura ki te tautai e kua rauka te ika i kare i kave i tetai ika na Pera no te mea kua raui ia te tai e Pera. Kua riri a Pera, no te mea kare Kaota i kave ika na Pera no reira i Tikona ia ai te vaka. e Pera, kia aere atu ra a Kaota, kua ki te vaka i te tutae. Kua tumu a Kaota i te pee. Tera taua pee ra.

1 Teia te vaka o Kaota kua turo ua e te kanga e taunga tupu ra i taku remarema e.
= Anoano ua Arorangi i toku apinga tau rekareka e taunga tupu ra i taku rimarima e.
2 Ko te kanga te kanga ra i Rarotonga e, i Rarotonga mai ana, ko Riri a ko Nonoa, koia ra taua kanga e.
= Kua anoano ua a Arorangi ki toku apinga tau meitaki e taunga tupu ra i taku rimarima e.
3 Ko te kanga te kanga ra i Vaiakura e, i i vaiaku mai ana, ko nga ariki i Faoo e tama na Tinomana e koia ra te kanga e, e uta ra ki te vaka tuku raiki te moana kia rongo te taringa o te kanga, kaore aki e turoua ko ta te kanga i taeku a vaka taurekareka e taunga tupu ra i taku rimarima e.
= Anoano ua Arorangi ki toku apinga tau rekareka e taunga tupu ra i taku rimarima.

Song about Tangiia's Spear

Te upoko rakau a Tangiia. Tera taua tuatua ra.

Amou, amou, amou ai itu e Rongo, kai runga ana, kai ana tuapara, kai turanga au o Tangiia, tira ra ia mea e tu te mii e tu te ea, e tu te pongi e umiumi noa, e nana noa, ka [unclear: aroa] akera e pua akera au na ai au e te toa: Na ai au e kave e ki [unclear: Rurutu]. Na ai au e kave ki Uakine, na ai au e kave ki Papau, na ai au e te toa. Araara i vaiperiri. E nuku Eai, ei vai piriri korua e nga teina noo noo ei ma to korua tini Araara ia Vaiparara, ko Uki e Maraka ei vaiparara korua e nga teina noonoo ei ma to korua tini, araara ia vai tutu, ko Ika e Mere, ei vaitietie rua ko noonoo ei e nga Matua ma to korua tini. Ka akamarie ia nuku, ka akapukua noa nona te vao nei, ka ana mai ra kae e te toa ka akangangaere i te mata o te tua [unclear: nga], te mata o te taunga e. Kare ana mai ra kae e te toa akangangaere i te mata o te taunga kare aki i ngaro ia kae, kare aki e ngaro iaku. E maunga nui ko Vaorangi ka vaa i taku tua, ko te maru ata e taka akaraka akenei ki te Ruringa ae a Ue ma Tau te nga, ko te [unclear: urie] o vaimoo, ka pupu ake ka rere taanga ko Tahiti; ko aroa mea ra e, ko toku enua ko Tahiti ka vaio nei.

Te au roa ia vavau. Te pou enua ia Tahiti; takina ka maranga ko te tumu o te enua, Maiti te ka riaria o Tahiti marere o Tahiti, ungaunga te tai o Tahiti. Rikiriki te tai o Tahiti. Vanangavananga te tai o Tahiti. Ko Tai te ariki ko [unclear: Tairananga]. ka aroa ra e, ko kae e Arataunga. E ara taunga e! E arataunga ma nei tonga ito. kua ara au e, i te mata o te taunga, kua ara au e i te mata o te toa.

E tamaiti ko Tangi poipoiaua, e torea ko tangi tuaoro, ki tapai i te moana [unclear: ikiva], ikiva ki ea ikiva ki anga tonga nui.

E maunga nui ko vaorangi, ka vaa i taku tua, te maru ata e taka akaraka akenei ki te ruringa ae a Ue ma Tautenga, te uru o vaimao ka pupu ake, ka reretaanga Tahiti, ka aroa mea ra e, ko taku enua ko Tahiti ka vaio nei.

Ko taku maunga ko Tikura marumaru ka vaio nei; ko taku Marae ko Itianga o te ra, ka vao nei, ko aku vaipaii ko vai [unclear: iria] e vai te pia ka vaio nei ko aku vaiinu ko vaikuramata, e marama o te kai ka vaio nei, ko aku ata ko tututei e akaaka raro ka vaio nei ko taku maenga ko Avarua ka vaio nei ko taku tairi ko Puaokura ka vaio nei ko taku vaine ko Tuakauoia ka vaio nei, ka manu a rau ou ua akena ki tai o te vaanga, e tu e te matakeinanga ka aere, ka aroa mea ra e, ko kae e Arataunga e &

Matariki

E tuatua teia no e tokorua tamariki.

Tera te tuatua, kua aere te metua vaine ki te rama e kua rauka te ika, kua aere maira ki uta i te ngutuare kua akaara ki te tane, kua tau e te ai kua tu nu atura i te ika, e kua maoa, i reira i karanga ai te metua vaine, ka akaara i nga tamariki; kua karanga atura te metua tane, kia popongi raua ka kai ei, [unclear: vaio] atu kia moe, ko te kai anga ia o nga matua i te ika, e kia pou, kua aere atura kua moe, te ara ua ra nga tamariki, kua iku atura te tungane ki te tuaine ii kora [unclear: kae] te aere nei au, kare te tuaine i noo, kua aere atura raua kua vaii i te tara i te are kua arataki aere te vaarua ia raua i te takoko aere, kia itirere ra nga matua i te popongi ake kare ua nga tamariki kua ngaro, kua aere atura nga matua i te kimi aere kare ua i kitea. ko te tou anga ia i te [unclear: pu]. Tera te pee.

1 Ko putu riki toku aroa e tangi kiaku tamariki, ka iu au te anau e.
= Iu au te anau ra e maara te Metua e maara atu au kia kae oki e Tautu te parangi ko te tokorua taua i te noo ranga ka iu au te anau e.
2 Iu au te anau ra e koputu ra ki roto e, ki roto i te manava e kua oro na te ivi tautua, ka vavai mae ana e te aroa ki nga tama ka iu au te anau e.

Tera te ua i taua pee ra.

1 Toa nui te metua i noo i te ao e na nga tama i mii tane kare ka iu au te anau e.
= Iu au te anau ra i maara te metua, e maara atu au kia [unclear: koe] oki e Tautu te parangi ko te tokorua taua i te noo ranga ka iu au te anau e.
2 Tariki ra te kava e, te kava karaura e, taki na ki te paepae toia ki te ranga e, maia ki te vaa e, tiri a ki te kumete, tauia ki te mauku, te turuaia ki te kapu ra, ainu ia ki te vaa e, kia inu ake oki a Tangaroa ua o Tautu te parangi te oatu ei taku tamaiti akaperepere ei ono i to kava tapu e taku Atua ka iu au te anau e.
= Iu au te anau ra i maara te metua, e maara atu au kia koe oki e Tautu te parangi ko te tokorua taua i te noo ranga ka iu au te anau e.
3 Kua tane naana e, Tautu te parangi te upoko turu ariki kia Avarua e ko to tane ia ka iu au te anau e.
= Iu au te anau ra i maara te metua, e maara au kia koe aki e Tautu te parangi ko te tokorua taua i te noo ranga ka iu au te anau e.
4 Kua vaine naana e, No te Matairariki oki e Ngakeu e rua kua rirerire koia e ko to vaine ia ka ui au te anau e.
= Iu au te anau ra i maara te metua, e maara atu au kia koe oki e Tautu te parangi ko te tokorua taua i te noo ranga ka iu au te anau e.

No Atiu (Answers Unlooked For)

E pee teia no tetai tangata. Tera te ingoa i taua tangata ra ko Tukura. Kua keia aia i te kai a tona metua, kua kimi atura, te metua i te kanga kare rava i kitea, kua purepure atura te metua ki tona Atua kia mate te tangata i keia ia ai, kare te metua i kite e, ko te tamaiti rai te keia kia aere ra te tamaiti ki taatai, tera te tautai e ra ma maroro, kua aere atura te tamaiti ra ki te rama e rauka te maroro kua aki maira ki te ava e uru ei kua rere te Mango ki runga i te vaka kua aao taua tamaiti ra, kua ora te vaka tangata kua mate aia aue te aroa e tera tangata i tona mate e, no te kanga i pera ia ai aia. Tera te pee o taua tangata ra ko Tukura.

1 E matangi Arara ki te marangai tivare Tukura ra ki te tautai moana e, kua noo ki te ra e.
= Ariki au e nui mai te ngara ki te enua e te tama e, ko te [unclear: onga] koia i kapea, to aku nei aroa e.
2 E matangi arara e, ki te marangai e matanga arara ki te marangai, kua tumu rua ki te maro, ko te matangi o te maroro e takiva i te moana kua noe ki te ra e.
= Ariki au e, e nui mai te ngara ki te enua e te tama e, ko te takurua e kapea ko [unclear: toaku] nei aroa e.
3 Akarava ana i, i te moana, akarava ana i to moana ko te tua nui o to tupu no o Kau e, ei vaka ki te enua kua noo ki te ra e.
= Ariki au e, nui mai te ngara ki te enua e te tama ko te ongi koia i kapea toaku nei aroa e.
4 Ko te au ia e nui Taeta, ko te au ia mei Taeta ko te Kupa ia mei aureke ka roroku ki runga i to kiri e te tama e, kua noo kite ra.
= Ariki au e nui mai te ngara ki te enua e te tama e, ko te onge koia i kapea ko toaku nei aroa e.
5 Tangi oveove e, i te ara nui, tangi oveove te ara nui ko te amu ia a te tamariki ka ngarue ki tai i One ra e te tama e, kua noo ki te ra e.
= Ariki au e, nui mai te ngara te ki te enua e te tama e ko te Takurua i kapea toaku nei aroa e.

& Ariki [unclear: rue] e karere ie.

Mauke (Song of a Man Accused of Theft)

E tuatua teia no tetai tangata tera tona ingoa ko Tanukere. E tangata kua tapepe ia e, kua keia aia i te Onu keia takina maira taua tangata ra, ka ta, kia tae mai ra ki te ngai uipa anga tangata, kua ui atura ki taua tangata ra, kia akakite mai, kua akakore atura taua tangata ra, kare aia i kite i te onu, kua karanga tetai pae tei iaia rai kua karanga atura aia kare taku mata i kite, kare oki taku rima i apu, ei reira te tangata e akamatakutaku, ei, e aaki koe kare koe e mate, kia uuna koe ka mate koe, tera te tuatua a taua tangata ra kua inangaro kotou i te ta ka ta, kua inangaro i te akaora ka akaora, kua ora atura aia

Tera te pee o taua tangata ra.

1 Tauranga au ki te kura ma te anga e e kave ki te ariki kua oti e.
= Kore roa iaku e, kua tika oki, naringa pu e kitea ra ia e tu ei nga korero ia e taku atua e, kua [unclear: kere] i taku rima kua oti e.
2 Tau taurango au ki te kura ma ta anga e e toru ana, e unu e tapakau e ati [unclear: rauka] vai ki mua e, e niu mata ki te taunga, kare tanu ra i rapu ra kua oti e.
= Kore roa iaku e, kua tika oki naringa pu e kitea ra ie e tu ei nga [unclear: korekoro] ia taku Atua e meitaki ake taku inangaro e.
3 Akatuaki e na te tangata akatuaki na te tangata ia koe oki, oaake te rongo ki anua e uringa ika tei Tarapati na Putara na te Eiva ia koe e taunga e, kua kore i taku rima kua oti e.
= Kore roa iaku e, kua tika oki naringa pu e kitea ra e tu ei nga korero ia e taku atua meitaki aki taku inangaro e.
4 Nao kia ki raro e tei te kitea, nao kia ki raro i te kitea pukea ki runga kia Reva, angi ua ake nga korero i te ara nui o taku Atua kua kore ei taku rima kua oti e.
= Kore roa iaku e, kua tika oki, naringa e kite ra ei tu nga korero ia taku Atua e, meitaki ake taku inangaro e.

E meitaki ake taku inangaro reue kariri [unclear: u].

Deceived

E tuatua no tetai vaine ko tei aere mai e turoto i tetai tangata, tera tona ingoa ko Rongorua, tera te ingoa i te vaine e aere mai e turoto i taua tangata ra ko Mauepoa kua riro te rongo o taua tangata ra ki te pa enua e tangata meitaki, kua aere maira taua vaine ra mei Tahiti ko te enua ia taua vaine ra, kua riro te rongo i te meitaki o taua tangata ra,. No reira aia i aere mai ei e turoto kia kite aia i te tu, kia aere mai ra aia e akara i taua tangata ra,[unclear: ro] ko ia maira kua aere, ko te metua ua tera i te ngutuare kua aere te tama ki te [unclear: Kariei] i uta i te maunga, kua karanga i reira taua vaine ra ka aru aia ki uta kare te metua vaine i akatika ko te tau nga ia a te metua vaine i te umutarakai na taua aerenga ra, e kia pou kua [unclear: ai] atura taua vaine ki te metua vaine [unclear: teiea] te tuatau e tae mai ei a Rongo rua kia aiai po roa e tae mai ei, te tiaki ra taua vaine, i te tae anga mai, kua mamate aere te ae o te tangata e tae mai, ei tera te tuatua i te kapiki anga i vao rukia rukia te ai, poepoe te mata o te ariki i te anatu anga, ko te tamate anga ia i te ai, ko te rave anga ia i te vaine, e kua mae atura kare akerai te vaine i kite e, e tangata kino kia popongi, tera ka akara te vaine e tangata [unclear: tonatona] ko te akaviivii anga ia a te vaine i taua tangata ra. ko te tou anga ia e te manga pee..

Topikipiki [unclear: tapu] ananga i taan tama ra ioo raa e &