Makea's Story¹

Tuatua Taito²

Te tuatua Akateniteni no Makea [gap — reason: unclear] aere mai ki Araitetonga. [unclear: E] toro e, kiritia i raropu enua, ka peke ki te rangi takiri, no te Tapua, Marumaomoo, Tutavake Ariki te tama a tuorotu ki te rangi, ka noo i te Vaine ia Tepaeru Nuimaeurangi anau tona Ariki ko Kiritia. Kiritia ra Kiritia, ka noo i te Vaine ia Papa, i anau ei te Uiramate Aa i tupu ei i reira a Makea, i pato ai ki te ao nui Maramarama, e Ariki manamana no nga tini e.

E tuatua kapiki teia Na Potikitaua kia Makea ma Tinomana me aere mai ki te akamoe au, me kino nga mua Vaka. Tera te kapiki me aere [unclear: atu] nga Arikitunu e Papa, ko Papa runga ko Papa raro, ko Papa ko atea, no akaotu. E enua [gap — reason: unclear] Tumu te Varovaro, e Maunga ki³ [unclear: uta] ko nga vaa ia Temanga e kautu ki tai ki Araitetonga, ko Pareona ko Murerai ko Uaraekoroa. E Ariki ki runga ko Makea ko Tinomana, e Vaka ki raro ko Takitumu ko te Auotonga ko Puaikura e ko tu ki tai ko Araitetonga ko Pureora ko Murivai ko Maraekoroa e Ariki ki runga ko Makea ko Tinomana e Vaka ki raro ko Takitumu ko Teauotonga ko Puaikura Turau, Turau e Makea turau e Tinomana, turau e Takitumu, turau e Teauotonga, turau Puaikura, turau e Pa ma Kainuku, turau e akau taunga turau aku Mataiapo, ei tika i topao, ei ora i to manea, e oro koe i te Maunga, e Ariki koe no te Manu, e oro koe ki te Maa na e Ariki koe no te ika e oro koe ki Avaiki no Tumarokimi e tumaroanga, no te keu mai e totoro i orovaru, oro mai ra e aku Ariki e tu ki runga i toku tara paku ivi, turuturu mou o iti e, e kore e ueueo, te ra te tuatua i reira, ei au e aku Ariki Auraka ei kino kia meitaki te enua

E Tuatua Taito

Ko te tuatua ia Pukurau Ina tona oa Ko Toka.

Tera te tu o teia tuatua nei. E tokorua tamariki kua inangaro raua i te taki oa. E kua taoa raua ia raua uaorai. Ko Pukurau tetai . Ko Toka teta. Kua aere taua tarekareka. E kua mate raua i te pongi. Kua karanga atura a Pukurau ki tona oa ka aere taua ka kaikai. Kua akatika atu a Toka. Kua aere raua ki roto i to Pukurau kainga e kua kaikai raua ki reira. Kia oti kua aere areaou raua tarekareka. E kia roa te raua tarekereka anga kua mateakaou raua i te pongi. Kua tuatua maira Toka kia Pukurau ka aere taua ka kaikai. Kua akatika atu a Pukurau. Kua aere raua kite kainga o Toka. Kia vaitata raua ki te kainga o Toka . Kua tuatua maira. Toka kia Pukurau. E tu koe i vao nei ko au te aere ki roto i te are, i reira kua tu ua a Pukurau ki vao, kua aere a Toka ki roto i te are ki tona Metua. E kua kaikai aia. E kare aia i apai i tona oa ki roto i tona kainga kia kaikai katoa raua. E angaanga kino tikai. ta Toka ia Pukurau. Ko ta raua ia akonoanga i te au ra katoa. Ka kaikai raua kite kainga o Pukurau.Kare raua i kaikai ki te kainga o Toka. Tera te tuatua i reira, te oa o Pukurau.

Ko Te Tuatua Ia Kaikakamaru

Tera te tu o taua tangata nei. Ka noo ua aia i tona ngutuare. mate akarongorongo i te tuatua me rongo aia. tei te kainga o tetai tangata. te kai kua akonokono aia iaia uaorai. tera tona manako ka aere aia ka Aru i taua kai ra. E kua tapapa aia i te taime e oti ei te kai i te angaanga, kia rongo aia kua oti kua tu aia ki runga e kua akonokono iaia, kia oti te akonokono. Kua aere aia kite pae o te kainga i vai ei taua kai ra, kia tae aia ki reira kua rave aia i tetai angaanga akapikikaa i te [unclear: oriori] aere na reira. E te tuatua aere kite tangata. E te tavarenga aere nei aia i te tangata ki tera tuatua ki tera tuatua kia reka te tangata i tana tuatua, kia kare te tangata e tiaki i taua kai ra . kia aki aia kia akara. kare e tangata i te pae o taua kai ra, i reira kua aro aia kua rave i taua kai ra. E kua tuku ki runga i tona mimiti e kua [unclear: oro] atura. I reira kua arumaki te tangata iaia kia arumaki ra, kare e rauka. No te mea e tangata oro viviki aia. Tera te tu ra oro aia Mate kai aere i taua kai ra.Kare e apai kite kainga, ka oro ua aia Mate kai e pou uake taua kai ra. Kare aia e oro ua na runga i te enua. Ka oro katoa aia na runga i te Akau kia pou taua kai ra. Kua oki mai aia ki uta. Pera katoa ki runga ite ika me rauka te ika maata na tetai tangata. Ka rave aia i taua akonoanga ra. Ka tuku ki runga i tona mimiti ka aroma te kai aere, kia pou kua oki mai te kite [unclear: kainga] ko tana akonoanga ia, i te au tuatau ravarai. I Tuatuaiai. Ko te tua ia Kaipakamaru⁴