Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Collected songs and legends from the southern Cook Islands

Collected songs and legends from the southern Cook Islands : notebook 4

Prefatory Notes

[Note added by Bob O'Brien as transcriber:]

Alexander Turnbull Library MS Papers 4151*35 [MsCopy Micro 0773 reel 04 (folders 35-44)] Transcribed by Bob O'Brien in February 1996.

An Outcast

Te tuatua ia Paenui, tangata akateitei, i tona pu. Kua tuarua ia e tena pu i noo ei. Kua aru atura a ngati Tangiia i taua tangata e ta,"Koia Paenui, kua aere atura taua tangata ra, e kua tae ki Nukupure. Kua mou i a Tekare." Kua karanga atura a Tamarua i reira tukuna kia aere,"Auraka e tapu ia e manga tena na taku nio." Kua akaruke atura a Paenui ia Tekare,"E kua aere atura ki Areiti kua mou ia Mirangi kua kapiki atura a Tamarua." Tuku na kia aere e manga tena naku, ko te aerenga tena o Paenui, mu te arurai o Ngati Tangiia, e tae atura ki Rutaki. Kua oro atura ki tai i te ope i te ava. Kua tu ki reira, kua aere atura Tui ki tai i te tauturu ia Paenui. Ko te akara anga ia o Paenui ki uta. Kua kapiki maira o Tamarua i te uta i te one. Ka rere ki te rangi eaa tuau e akara mai na ka pou koe ia ku. Ko te ravenga ia a Paenui i te maka ko te aao anga ia te toka ki roto i te maka. Ko te maka anga ia kia Tamarua, kua pu atura te toka ki roto i te ru rae o Tamarua mate atura. Kua aere mai ra tetui Tamarua kua kapiki mai eaa taau i akara mai na ka pou koe iaku. Kua akara atura o Paenui i te vaitata anga mai kua ko atura o Paenui ia Tamarua kua tu e mama. Kua mate atura kua uri atura o ngati Tangiia ki te are. Kua apai atura o Paenui raua ko Tui i nga kopapa, o nga Tamarua ki te kainga. Kua tao atura kua kai raua e kia pau, kua inangaro o Paenui i te aere. Kua ui atura a Tui kia Paenui,"Ka pee koe, tera te tuatua a Paenui. Ka aere au e te ngai e mate ei kua mate?" Ko te akaruke anga ia ia Tui, kua aere atura i te ara, e tae atura ki Inave, ko te noo anga ia ki reira, e tei reira tetai papunga toa tera te anganga e kai tangata. Kua kai ratau i te tangata kua tao takitai. Ko ta tetai i teia ra ko ta tetai apopo. Ki ta tetai apopo atu."

Paenui Cooks His Own Wife

Ko pera ua rai i te au ra katoa Ina ra ko teia tangata nei koia Paenui. Kua ngere aia i te tangata kare ana. No reira i ta ai i tana vaine e kia mate kua apai atura ki te papunga toa. Ei reira e karanga ai te papunga toa, "Eaa koe i ta ai i kore ei koe e tao i era ua mai? Kua kai iora ratau ratau i taua vaine ra. E kia pou, kua noo ra tau, kua kimi te metua o taua vaine i te tamaine iaia. No te mea kua ngaro kia riro atura te renga e kua pau. Kua aue aere te metua ma te akamate aere i te tangi i te tamaine. Aue e te tangi i tei reira tuatua e!"

Taoro Cooks His Own Son

Te tuatua no te papunga toa a Tui ko Taoro tetai i taua papunga toa ra. Kua kai taua papunga toa ra i te tangata kua ope takiri te au Mataiapo i te tu i te tangata kua ngere a Taoro, kare ana. Kua aere aia ki te aravei tangata aere ei pau i tana tangata i kai. Kare roa i rauka no reira i pati ki tana tamaiti e tao, tera te tuatua ki te tamaiti, ka tao au iakoe e taku tamaiti ei reira te tamaiti e karanga ai i na au ei e pa e vaio au ei ua i te vaka o Tinomana. Tera ta te metua ei roto koe e taku potiki i taku kopu ua ai i te vaka o Tinomana. Ko te ta anga ia i te tamaiti e kua apai atura ki te papunga toa kua kai iora.

Treachery

E tuatua no Tinomana ko tei pikikaa ia e Pari i te taua roa. No te vareae o nga ariki ia Tinomana i tuku na ia ai te tamaki ki Pari i te tauaroa. Na Pa te tuatua e tu kei kia Pari. Kua aere atura a Pari kia Tinomana te noo ua ra a Tinomana i Rotuma. Kua aere atura a Pari e pati ia Tinomana, ka aere taua inu kava. Kare a Tinomana i keu ei reira a Pari e toto ei i te rima o Tinomana e tarere ei ke vao. Ko te aere atura ia, ma te uriia e te ua. Kua aere atura na te ara kua tae atura kia Ruki. Kua uipa maira te au Mataiapo i reira. Kua tapu ia Tinomana. Kua toia atura taua tangata ra. I reira kua mate atura aia i reira kua akaoki atura aua nga Mataiapo ra ia Tinomana ki nga Tangiia. Kua noo akaou ki reira. E kua roa te noo anga o Tinomana ki reira. Kua karanga a Tinomana kia Kainuku,"Noo ake koe, ka oki au." Kua karanga atura a Kainuku, "E noo taua na ngati Tangiia koe e kave, kare a Tinomana i akatika no te kai kere a te mua vaka i te oki nga?" Kare a Kainuku i akatika, kua riro rai ki ta Kainuku. Ko te kave nga ia a ngati Tangiia ia Tinomana ki Arorangi kua au i reira. Kua aere ua nga mua vaka, kare e paitai. Ko te tuatua ia i tupu ia Tinomana i tena noo anga ki roto ia Takitumu. Kua ape tei reira tuatua.

Cursing a Chief- a Family Extirpated

Te tuatua ia ngati Teau. Tera te ara ko te tao i te ariki koia a Tepai. Tera te tuatua, ka tai manga ko nga taakari o te Tepai. Kua akarongo te metua vaine o te Tepai i taua i tuatua a ngate Teau kua karanga atura kia Tepai. "Te tae na ia mai nei koe e nga te Teau. Tera ta te Tepai auraka akono atu e tao maoa i na Tepai ei. Kua aere maira taua ariki ra. Kua akapapa i taua tuatua ra ki roto iaia. Kua unga atura aia i te karere kia Kapu, "Kia aere mai ki mua i tona aro aro,e aere koe e tiki ia ngate Teau, e tare mai ei puaka e kai. Kua akatika a Kapu i taua tuatua a taua ariki ra. Kua aere atura aia ta kua tari kua tapeka aere ia ratou ki tona pu rakau e ki tona pu rakau. Kua ta aia i tetai i taua1 ra ra. Kua tao aia kua kai e kia pou ia. Kua tao aia tetai a kua kai, pera ua rai, e pou ua taua kiato ra. Kua toe tetai tera tona ingoa ko Maeurangi. Kua aere atura a Arorangi ki te tamaki. Kua iku a Kapu ki te vaine, kia akara ia Maeurangi ko te ara aea. Kua aru atura a Kapu ki te tamaki, ei tungane rai no te vaine a Kapu taua tangata ra. Ei reira taua tangata ra e tuatua mai ei ki taua tuaine ra, tara ia au ka aere taua aki kuru. Kua tatara te tuaine taua tangata ra, ko te aerenga ia ki te aaki i te kuru e tae atura ki te ngai i aaki e te kuru. Kua kake atura te tungane ki runga i te pu kuru. Kua aaki te ra te ravenga a te tungane. Kua pei aere i te kuru ki te ngai mamao. Kia varenga te tuaine ki te kimi aere i te kuru. Kua eke atura a Maeurangi ki raro, ko te rave anga ia i nga kuru ko te oro anga ia ki mua i te marae. Kua akamama atura na te vaarua kino, e kia oti ko te aerenga ia i te ara. Kua aravei i te Tamaki ki reira kua arumaki na atura; kare i kitea. Kua aravei ki te Papaitapotumarama. Kare ra i rauka. Kua pipini aia ki roto i te ngangaere. Kua noo aia ki reira, e kia aiai. Kua aere atura aia na taatai i taua po ra. Tera tana angaanga i takai karaii e tae atura aia ki Avatiu tu reira te tuku maroro. Kua ui maira ki aia ko ai tera," Ko au ? No ea koe? No te takai karaii au?" Kua aere atura aia e tae atura ki Avarua tu reira tetai au tangata tera ta ratau angaenga e akataepa kua ui maira ratau kiaia ki ai tera ko au noea koe no te takai karaii au, ko te aere atura ia e tae atura ki muri vai i Tupapa. Kua moe? atura aia ki runga i te vaka, na te kika ua i te vaka i akaara iaia. Kua tai akera aia ki runga kua ui atura aia ki te tanga tangata. Noai teia kainga kua tuatua maira ratau no Amaitirangi. Kua ui maira ratau ka aere koe ki ea? Ka aere au ki o Amaiterangi ko te aere nga ia e tae atura ki te ngutuare. Kua noo aia ki te ngutupa i te are kua topapa i te pa. Kua ui maira te tangata i roto i te are;"Ko ai tera? Kare aia i tuatua mai ki te tangata ngutuare. Kua piri ta vaa no te mea. Kua akaruke ia tona Atua ei reira e tomo mai ei te tangata ngutuare ki vao, e akara, Kia akara ra e tangata ke. Kua ui aia,"Kiaia koai koe? Ko Tapuae tarevake ana, me ko Teava, i ko Maeurangi ainei koe." Kua karanga atura aia, "Ko au ia?" Ei reira e karanga ai Amaiterangi,"Ko taku rai koe i omai ia ai. Ka tari te vaie." E tuatua akamatakutaku na Amaiterangi i taua ki taua Teina ra. Ko te karanga anga ki tetai tangata ei kake nu e kia ati te nu i te ke? Ko te koputa anga ia i te nu ko te akainu anga ia i te teina ki te vai Ko te aue anga ia ki te teina ko te noo anga ia ki te kainga okotai.

History of Maungaroa

E tuatua no nga ariki mua ki Maungaroa. Tera te ariki mua, ka Temutu, kua aere au ua aia ki Maungaroa kare tamaki. Kua aere aia ki reira e kai au kare e kino. Tera te tama a taua ariki ra ko Enuatamanui, anau tana ko Ru anau tana ko Teauariki, anau tana ko Tinomana. Ko nga ariki i aere ei Arorangi ki te Maunga ko Enuatamanui e Ru, e Teauariki e Tinomana, kua tae mai te tuatua na te Atua ki Rarotonga nei. Tera nga ariki i peke i te tamaki ko Ru, e te Teauariki. Tera te ara ko te vaine a Kaena. I ravea e Ru ei vaine nana. E tamaine na Maoveta ko Tauariki te ingoa ko te metua vaine ia o te auariki ko te ara ia i tamaki ei. Ko nga toa i akaruru ia ai a Maungaroa ko Tui ko Teioakai ko Taoro ko Pera, ko Itiao ko Maiotoa ko Tangiiau ko Angai ko Tautu. Te ariki o te pirikaka ko Tuokura. Na Tuokura i unga ia Itiao ei tiki ia Tangaroa. Kua riro mai ki roto i te pou? are, ko te Rango anga ia i te Atua ia Tangaroa. Te ra te tangata Rango ai ko o Apaapaiterangi na Pera i ta, i tipia ki te rupo. Kua mate atura Apaapaiterangi, ko te noo anga ia ki Maungaroa tera te Arorangi. Kua aere ki Ngatangiia. Kua akaruke ua ia Maungaroa, ko te tuatua ia i tupu ia Maungaroa, te akakoo nei te tangata i te oki mai, ko te au toa kare ratau au i aere ana kua noo rai ratau.

Rata, a Famous Warrior

Te tuatua ia Rata ma Tairiitirangi tera te angaanga e vaere taua tipi. Tera te ingoa i te taua ko Tangamanu. Kua uipa a Arorangi ki reira i te vaere. Kua akara a Rata kia Tairiitirangi e ta ngata maata. Kua mataku te tangata kua toe te rakau akotai i runga i te taua e Nono. Kare e tangata e kiriti ai, kua aere atura a Rata. Kua kiriti i taua Nono ra. Kua ruru atura i te one kua tu ku atura ki te vairanga kua aere atura ki te kainga. Kua kimi ravenga atura a Tairiitirangi. Kua aere poiri atura ki roto i te ngangaere e kiriti i tetai Nono. Kare takiri i rauka iaia. Kua aere atura ki te ngutuare kua ui atura aia kia Tinomana ko te toa teia i to au enua. Kua karanga atura a Tinomana koia tena. Kua karanga atura aia, ie ka tiki kia kite au. Kua unga atura a Tinomana i te tiki ia Rata. Kare a Rata i keu mai. Kua tu a paa te tiki i keu mai ei a Rata. Kua rakei a Rata i reira ki te kaa ko te rave anga i te rupo ko te apai anga ia ki runga a te ua, ko te aerenga ia. E tae atura ki te kainga o Tinomana, kua kapiki atura ei ia taua ei te Itinga me ei te Opunga. Kare e tangata i ki mai ko te ravenga ia a Rata i te rupo ki te tapai anga ia i te are. Ko te mataku anga ia o Tairiitirangi ko te poroki anga ia kia Tinomana ei kona kaa. Te aere nei au, kua aere atura ki Aitutaki, kua mate atura ki reira &

Woman from Avaiki (The Nether World)

E tuatua no te vaine Momoke a Ati i Vaitipi e vaine no Avaiki mai. Tera te aere nga i tae mai ei, e keia kai ma te tane. Kua pou ua rai te kai i Arerenga i te keia e raua. Kua kimi atura ta Arerenga i te ravenga e rauka ai. Tera te ravenga i kimi ia. Kua tai te Akana, ei taei i taua keia ra. Kia tae ra ki tetai po te aere maira, aua nga Momoke ra ki te keia. Kua tiki ia raua i te tae anga mai, e tae akara ki tetai po teia mai aua nga Momoke ra i te keia. Kua kitea e te tangata kua kave ratau i te akana ki te ngai i kake mai ei raua, ei reira te tangata e akapini ei ia raua. Kua arumaki atura ia raua e tae atura ki te ngai i aere mai ei raua kua aae atura te tane i te akana e kua ora ia kua rauku ia vai te vaine. Kua mau atura ei vaine na Ati i Vaitipi kua noo atura taua vaine ra. Kare i kai vave i te kai too, e kai mata ua tana e kai. Kia roa te noo anga ei reira e kai ei i te kai ma oa. Kua nui iorai taua vaine ra, e kua o vai tata ki te anau. Kua karanga atura te vaine ki te tane, "E aere koe e ta mai i tetai toka koe ei tuaki i taku kopu?" Kia topa te tamaiti ki vao kia ora kia mate au. Kua tuatua maira te tane, "Kare au e akatika te na ka topa mae ki vao." Kua karanga atura te vaine, "Eaa te ravenga e topa mai ei?" Ei reira te tane e tuatua atu ei,"Ka na raro mai ia koe?" Te akatika ra taua vaine ra e tae akera ki te ra anau ei kua topa mai. Tera ka anau mai e tamaroa. Te aka meitaki ra taua vaine i taua rave nga ra. Kua rekareka taua vaine ra koia kare i mate narianga tei tena. Kua mate rai. Kare e ora, ko te tamaiti ua ka ora, ko te noo anga ia, ko te angai anga i te tamaiti e kia maata taua tamaiti ra. Ko te karanga anga ia ki te tane,"Ka aere taua ki toku enua, kia akakite au i teia ravenga meitaki nei." Kua pou ua toku enua tangata i te mate. Koea akatika rai te tane, ei reira taua vaine ra e kimi ei i tetai ravenga. Koia te avare oronga e te pakiri puka ei aka pateka e te pakiri o te tane."E kia ati ko te aerenga ia. Kua tima ta raua i te ruku ki raro i te vai. Kare takiri i tae te tane te aki maira te tane. Ko te aerenga ia o taua vaine ra. Kare i aki aka au mai.

Tangiia's Famous Canoe

E tuatua no te vaka o Tearutanganuku e Tearutangarangi e puke ariki eia tokorua ka aere raua kati vaka. E tae atura raua ki tetai ngai, e puke Manu tei reira te tata ra, ko ia te Ruru ma te Aa. Kua kapiki mai ra te Ruru ki aua nga ariki ra, "Ka aere korua ki ea? Ka aere maua ko ti vaka. Kare ainei korua e vavao i te taua a te Ruru ma te Aa?" Kua akarongo maira te Aa i te tuatua a te Ruru, ei reira e karanga ai te Aa e aere tikai te ariki Murokura i tona aerenga. E vaio rai te taua a te Ruru mate Aa kia aape. kura raua i vavao. Kua karanga atura te Ruru e aere ra kare o korua vaka e rauka, kua aere atura raua, ki te koti vaka, kare ua apera e vaka i kitea e raua, kua angaia i te kai, e kua kai iora e kia pou. Kua aere atura te Manu, ko te tanei anga ia i te vaka e kia oti. Kua topa rauei te ingoa ko Poriokare, ko te vai anga ia ki roto i to raua rima, kia roa. Kua mama maira tetai ariki tera tenai ingoa ko Kaukura, tera te aerenga e ari vaka. Kua riro atura ki aia taua vaka ra. Kua tapa aia i tana ingoa ko Tunatemoevairoa. Kua vai ki aia taua vaka ra. Kia akarongo ra a Tangiia e vaka to Kaukura. Kua aere maira i te ori i te vaka nena. Kua riro atura kia Tangiia. Kua tere atura i te moana,e kua tae i reira ki Tahiti. Kua topa i tana ingoa i taua vaka rai ko Takipu ko te noo anga ia o Tangiia ki Tahiti. Kia roa te noo anga ki reira. I reira rai i tupu ei te ekai a Tangiia ma Tutapu, te ra te ara, ko te mimiti puaka e te mimiti o te au ika raverai. I manono a a Tutapu nana, kare a Tangiia i po, no reira i tupu ei te maro i te pu kuru, te ra te ingoa i te kuru ko te kuru peka i Tahiti. Ko te tua anga ia i te pu kuru, ko te rara i toro ki Iva, ko to Tutapu ia. Ki te rara i toro ki Vaine no te Tuaine ia. Kare a Tutapu i akatika i manono rai a Tutapu i te rara kuru o te tuaine no na. Kare a Tangiia i akatika. Ko te tupu anga ia i te pekapeka ia Tangiia ma Tutapu. Ko te peka anga ia o Tangiia ko te aere anga mai ia na te moana. Ko te tae anga mai ia ki Vaine kia tae mai ra ki Vaine, kua aere maira tetai tangata mei uta mai tera tona ingoa ko Maa. Kua tuatua maire kia Tangiia: "E oki kua ta maro te vaie a to Tuaine i te tau iakoe? Tera tu tuatua a Tangiia oatu au ki uta tei uta a Keu. Kare koe e tae ki uta, ka mate koe." Tera ta Tangiia oatu au. Ki uta tei uta a Keu ko Purui ko Varotere. Kua paraarua te ara ki Vaine, oatu au ki uta. Ko te tuatua kino anga ia a te tuaine ki te tungane, ko te akama anga ia o Tangiia. Kua aere atura a Tangiia ki uta. Kua aravei atura ma te tuaine, ko te aue anga ia ma te tuaine. E kia oti te aue anga, ko te akara anga ia o te tuaine i te vaka kua pe. Kua karanga atura te tuaine kia Tangiia kua pe to vaka. Ko te anga anga ia i te ngui i pe, e kia oti kua topa atura aia ie te ingoa ko te Tika ate a te tuaine. Ko te tere anga ia i te moana e. &

Man Killed by Stratagem

Te tuatua i te mate o ngati Teau. Tera te mate ko te kai i te pure a nga ariki me tari mai mei Vaimaanga, kia tae ra ki Akaoa kua pau ia Teau i te kai. Tera ua atu rai i te au tuatau katoa, kua riri a Kapa. Ko te manako mai aea nga ariki te kai katoa ra nga Mataiapo i taua kai ra. No reira a Kapa i kimi ei i te ravenga ra, ko te aerenga ia o Kapa na te maunga. Kua kake atura i Vaimaanga ma te vaii koia te opa tiare e kua eke atura ia Tearai. Kua tae atura ki tetai ngai, koia Aretoa, te pama a poro ra e tokorua vaine i reira kua karanga atura aia ki aua nga vaine ra. Oatu tapu vaii ki to korua peremoa. Kua tao atura aua nga vaine ra i taua kou ra ki roto i ta raua peremoa e kia maoa. Kua aere atura aia ki tai ia Avarua kia Tinomana. Kua tuku atura i te vaii ki mua i te aroaro o te ariki ko te aere anga ia. Kare i akatutu mai, ko te aerenga ia o Kapa, kia tatara ia ra te vaii e apinga ke ua, e kou tiare ua. Kua aru atura te tangata ia Kapa. Kare aia oki mai. Kua oki mai ra te aru ia Kapa ko te aerenga ia o Kapa ko te kai aere anga i te piro kupenga apai atura ki te ngutuare. Te onoono ra i te kupenga kia oti, ko te akatupu anga ia i te tautai. Tera te tautai e papa. Kua aere atura taua tautai ra. Kua aru atura a Teau i taua papa ra i te au tukunga. Kua tae ki tetai tukunga koia a vaitoko kia tuku ra te kupenga ki raro i te tai. Kua rere atura a Teau ki raro i te tai ma te au makona. Te noo rai a Kapa i runga i te vaka. Kua roa vai a Teau ki raro i te moana. Kua aru atura a Kapa ki raro i te moana ko te tai nga teia ia Teau ko te matenga ia o taua tangata ra. Kua kake atura a Kapa ki runga i te vaka mei raro mai i te moana. Kea roa te noo nga. Kua aki akaau atura te tiki ia Teau kia ana tu ra te atoro. Kua mate ta kere ko te apainga mai ki runga i te vaka ko te aerenga ia ki uta i te one. Kare e ika i rauka no te matenga o te Teau. "Aue aue te etene &"

[Note added by Bob O'Brien as transcriber:] Te tuatua no te pai o Tamakeketua ariki ko Akaoa

Te tuatua no te pai o Tamakeketua ariki ko Akaoa te tapere te ra te angai i tarai ei te pai ko Totuarau. Kua atu ra i te pai e kia ati, ko te tau nga ia i te moemoe. E itu Rarai kua apai ki runga i te pai, taua po rai kua riro i te keia. Kare o Tamakeketua ariki i kite kua pou. Kua aere atura taua pai ra i te moana. Kua iku atura a Tamakeketua ariki ki nga vaine. E uri te tangata ki vai akura, e uri ki Arerenga e Vaio ua a Akaoa te na ka tae mai te ngaru i te tiki i te tanga rakau i taku pai. Kua aviri atura te tangata i taua tuatua ra,"Tera te tuatua i akakite ia kia po ono e kake ei te iku te ra te ika e Upe, e kia tae ki te po itu e kake mai ei te ngaru, ei reira e mate ei taua tapere ra.

[Note added by Bob O'Brien as transcriber:] E tuatua no te rakau a Uriarau

E tuatua no te rakau a Uriarau, I rave ia taua rakau ra ki roto i te Takurua. Kua omai ia tetai tangata, tera taua tangata ra ko Tearaora. Tera te mea i akapera ia ai kia kino te Takurua, no te mea e Takurua ka moe. No reira i kimi ia ai te ravenga kia kino te Takurua, no te mea ko Uriarau te tangata e kino ei te Takurua, e kino katoa ai nga mua vaka. Kua omai ia taua rakau ra kia Teiotekai kia kimi ra a Uriarau i te rakau, kare e kitea, tei Teiotekai te rakau. Kare aia i aaki, te ra te mea i pera ai kia kino rai taua Takurua ra. Kua kino i reira taua Takurua ra, ko te aere rai ia o nga mua vaka. Kare rava o Teiotekai i aaki, kia au raovai e akaoki mai ei a Teiotekai i taua rakau ra.

[Note added by Bob O'Brien as transcriber:] E puke amu e ia i [unclear: tata] ia nei

= 1 .Ko maara ia e au te uipaanga e te au popongi, ma te putuputu anga ai ai ma te tuatua te vaine ki te tane ko te kore ia, aere a Pera taoi i te kai a te anau, taoi taku kaka kopapa e.
= 2 E rave e maine e noo ki runga i te tu ruki, ko koe tei autu e taku taeake i tena ko au tei eke ia taua ki te po aki rua ia Tiki, ko Ruaara taku e tangi nei e tangata piri ki reira taku tane e.
= 3 Maruarua te Imene ia Ziona e tuku taku manako ki reira, mei te kai vera e pupu ki roto iaku te tangi aku ki taku tane, tei runga a Rimataunga e tiori ana te manako e.
4 Ariu akenei au ki te nupepa aau, kua tae mai kae ki Takitu, tei Arutanga kae?, mauruuru taku ngakau te tumu nei au i te Imene ko rekareka e.
5 E ui mai ki aku a Ruamaki no ea kae, pa atu ei na taku karanga, e ui aa taua, ka re kae i akara mai ana te tu oku, no muri au no Kavera no te raue i te tu akapu ki runga ia aku no te kimi i te tiare taina aku ruperupe mei Kavera e.
6 Ko te karanga e taku tane auraka au e kave ia te ngai mamao pa atu ei na taku karanga e tumatetenga roa toku i te tuatua reo iku, aue taku aroa e.

Tanetinoiti

Ko te tuatua no te Tama a Tauru koia a Tanetinoiti, e tamaiti akapori aia no te metua ko ia a Tauru. Kua vaia ua ki roto i te are. Kare e tupuna ki vaoo?. Kua angai ua ki roto i te are. Kua riro te rongo ki nga mua vaka. Tena te tangata meitaki tei Rutaki e tumu na Tauru ko Tanetinoiti, ei reira te au vaine a nga ariki e aere ei ki te turoto i taua tangata ra no te rongo i te tama a Tauru. Tena te ravenga pikikaa, ka aere tatou ka ara ruiri ia Teapu, e aere ua ki te tama a Tauru. E tae akera tetai tuatau kua akatupu ti metua i tetai ravenga ei akakiteanga i tena tamaiti ki te Atea tera te ravenga e kupenga. E kia ati te kupenga, kua itiki kua apai i te tapu i te kupenga e kua rauka te ika. Kua apai maira. Kua pi i te tautai, ko te tua anga ia i te tapu ki nga ariki i Avarua ko te tuku anga mei ia e te tama ki vao ko te tuku anga ia te tapu ki te tamaiti koia o Tenetinoiti kia kave ki Avarua. Kare aia i kite e kua mau nga taua tamaki ko te rakei anga ia i te tamaiti ko te aerenga ia e tae atura kia Avarua ko te tuku anga ia e ki aki mai ra. Kua mau nga taua tamaki. Kua titiri te vai tamaki mua. Kare i rauka. Kua aere atura kua titiri tetai vai tamaki i te ta. Kare vai i rauka, e kia tae ra ki te vai tamaki apenga ko te kake anga ia ki te maunga i Ruatonga. Kia kake atu ra aia ki te maunga te eke maira tetai tangata ko te Teiro, no te ura nae. Kua ko maira ia Tanetinoiti ki te ko ura nae ko te mate anga ia, kia oatu? ia ra te rongo ki te metua kua mate to tamaiti, ei reira te metua e eva ai ia Tanetinoiti. I reira i tou? ei i te pee. Tera taua pee:

1 Kua tou e toutou atu au ki to urunga e
Tane ka tono atu ka tono e.
2 Te pua ra e uta e ka uru ia e rire, i tou ki te urunga e ki te urunga noa toru a no Tanetinoiti tau mata ua ki te rangi e e te tangata meitaki e, te enga a te puretu e te manako a te vaine ka tono atu ka tono e & Tepuara e uta ka uru ia rire,
3 Kua metua noona e, e metua ko Ruapua aki ko te ara uti nanave no Tinoiti a Tane ko tono atu ka tono e, &

[Note added by Bob O'Brien as transcriber:] E tuatua no te akatara o Makirau toa?

E toro e, tira tu ki te rangi ka vananga, e ui mai ei nga Atua, e tama e, e au koe e tera e. I ana mai nei au ki te are rakau a Rongo-ma-Tane kua kuru e, kave? I te ao marama e tera. Tena teia nga tangata kino ko tupou, ka Matapika, ko Tapu, ko mau ki ta, e kore? E pa mai I te angai enua, oo te angai enua e.

2 E toro e, ku kina aruru? I te rangi te mana o Tangaroa runga kinaina ko Maru mama taku atua Tongaiti mata rau ko Eturere ki te rangi ko Maru ko Muutonga ko te Iva ki Iva o Tongaiti ko Maine Rangatira ka noo ki runga o te tutui karakia atu ai Atua ki ona Atua, kua oti kua rava te pee o nga Atua ka ura ia kia tapu roa e, oo kia tapu roa ra e.nd

1 There is another pencil heading "One escapes" at the top of next page.

[Note added by Bob O'Brien as transcriber]