Pire Mo Nga Rahui Maori O Whakatu Me Te Hauauru (Waipounamu).

H. K. Taiaroa.—E te Tumuaki ohorere ana ahau i te whakarereketanga i te ingoa o te Pire nei. I taku kitenga tuatahi i huaina he Pire mo nga Rahui Maori o te Waipounamu. No naianei kua meatia kia pa kau anake ki nga rahui o te Hauauru me Whakatu. I mea ahau ki te tuku menemana mo runga mo taua Pire, engari e kore pea e taea e au i te mea kua whakarereketia te ingoa; i hiahia ahau ki te tono kia kaua nga tikanga o "Te Ture Whakahaere Whenua Maori, 1886," e pa ki nga whenua o te Waipounamu me Rakiura. Na, e kore taku menemana e uru ki tenei Pire i runga i tenei ingoa hou nei. E hiahia ana ahau ki te tuku i taua menemana notemea hoki kaore nga Maori o te Waipounamu i te mohio kei te pewhea ranei o ratou whenua, kei te page 9Pangia pewheatia ranei o ratou whenua e nga tikanga o taua Ture. Kua whakaatu atu ano ahau ki te Kaunihera i mahia taua "Ture Whakahaere Whenua Maori, 1886," mo nga whenua o Aotearoa kaore rawa i tika kia tae atu ki tera motu Kaore ano kia mahia e te Kawanatanga tetahi oranga mo nga Maori o te Waipounamu, na ko tenei Pire kei te mahia hei oranga mo nga pakeha. E tono ana ahau inaianei kia whakaaetia mai e te Kaunihera kia whakarereketia ano te ingoa o te Pire, kia koniohia atu ranei taku menemana. Kua whakamarama atu ano au ki te Kaunihera e kore e puta mai he raruraru i runga i tenei tikanga. E tika ana kia whakaatu atu ahau i nga mate o nga Maori o tera motu i te mea no reira ano ahau nei. Ko etahi anake o nga rahui e pangia ana e tenei Pire, e meatia ana hoki hei painga mo nga pakeha o reira. Ko taku e mea nei ki tae atu nga tikanga o taku menemana ki nga Maori o waho atu ano o aua rahui nei. E pa ana tenei Pire me taku menemana hoki ki te Waipounamu. Tera pea kei te ki te Kaunihera kei te pohehe au; engari e mea ana au kia rongona mai nga hiahia o toku iwi, a ka tahuri tonu ahau ki te whaki i a ratou mate i nga wa katoa e tika ana. E mea ana au kia whakaae mai te Kawanatanga ki taku tono, ki te kore, e kore rawa e mana tenei Pire. E hara i te mea nui rawa tenei e tonoa nei e au, he mea tika hoki kia whaarohia tenei mate. Mehemea e kore e taea taku menemana i roto i tenei ingoatanga o te Pire ka tono ahau kia waiho ano te Pire i tona ingoa ano o te tuatahi. He maha nga mea kino e kite iho ana au i roto i tenei Pire, engari ko te tino mea i hiahia ai ahau ko tenei kia uru atu taku menemana. Tetahi kaore ano ahau kia whai takiwa hei tirohanga i nga menemana hou o te Pire nei, katahi ano no tenei ra au ka kite. E mea ana au kia whakaaetia mai taku.