Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1886-1890

Peti Taihuka Me Etahi Atu

Peti Taihuka Me Etahi Atu.

Timi Kara.—Ka patai ki te Kawanatanga mehemea kua whakamanangia e ratou te ripoata o te Komiti Tikanga Maori i tuhia i te 10 o Akuhata 1886 mo runga mo nga pitihana nama 82 me 87 na Peti Taihuka me etahi atu? I tetahi wa i kimihia e te Kooti Whenua Maori nga take ki te whenua e korerotia ra e aua pitihana, kitea ana he maha nga tangata whai paanga e tika ana kia tuhia o raton ingoa ki roto ki nga pukapuka o te kooti, a tukua ana he takiwa hei tuhinga rarangi ingoa ma ratou. A ka puta aua Maori ki waho o te kooti, ka whakahuihui ia ratou, a e rua nga rarangi i oti, ko te rarangi nui tonu me tetahi rarangi, tekau ma rua tangata ki roto, he mea tuhi e te tiati tuatahi, a e kiia ana, he kaitiaki ratou mo te nuinga a nga tangata. A homai ana taua rarangi ki te kooti, na kihai te kooti i whai mana ki te whakakahare i taua rarangi. A ka whaka tuturutia taua whenua ki te hunga te kau ma rua anake a whakakahoretia ana na take o te nuinga ki taua wahi. A no te kitenga o o taua iwi kua peneitia te tikanga, tino pouri ana ratou, na reira ka pitihanatia te Whare, a mahia ana e te Komiti Tikanga Maori i te tau 1886, he penei ta ratou ripoata—ara:—

"I pai te whakamarama mai a te Kooti i ta ratou take. A ko te whakaaro kua a ratou korero mo te whiriwhiri i tenei take. Otira ki ta te Komiti titiro e kore e taea te whakahaere i tenei keehi erangi ma tetahi ture anake te taea ai. E tonoa ana te Kawanatanga kia whiriwhiria tenei take, no te mea i tenei wa o te Paremete, e kore e taea te kohi mai page 21i nga korero e taea ai e te Komiti te tuku i tetahi tino whakatau mo runga i tenei keehi, mehemea e whakaarohia ana, he mea tika kia hanga he ture i mua o tetahi whakahaerenga mo taua whenua." Akuhata 10 1886.

E hiahia ana ia kia rongo mehemea kua whai mahi te Kawanatanga, ka whai mahi ranei a muri nei rao runga mo tenei putake. Me tino whakaatu e ia ki te Minita Maori, kua whakahaerea taua whenua i muri mai o te Kootitanga.

Te Miterehana.—Tana whakahoki kua parea te Ripoata a te Komiti Tikanga Maori e te Tari Maari ki te Tumuaki o Te Kooti Whenua Maori, a kua puta mai te kupu a tera he pai kia tuku tono nga kai-pitihana kia roherohea taua whenua i raro i nga tekiona 23 me 41 o te "Ture Whenua Maori, 1886." A kua tukua he pukapuka tohu pera kia Peti Taihuka i te 23 Oketopa 1886, otiia kaore ano ia i whai mahi i runga i nga kupu whakaako kua tae atu ki aia.