Other formats

    TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Nga Korero Paramete: 1886-1890

Whakawa I Waenga I A Poaka Me Te Waari

Whakawa I Waenga I A Poaka Me Te Waari.

Timi Kara.—Me matua ki e ahau i te tuatahi he hunga purei hoko whenua Maori a te Mete me etahi atu. E mohio ana hoki taua hunga ki nga tikanga o te ture. I mohio ratou e he ana te hoko whenua Maori i raro i te Ture o te 1873 rnehemea kahore te nuiaga o nga tangata whai take e whakaae, a kihai hoki i whakahaerea e ratou nga tikanga i tika kia whakahaerea e ratou, a ahakoa nga tikanga o te Ture kihai i whakahaerea e ratou aua tikanga i mahara hoki ratou tera e hanga he Ture hou hei whakamana i a ratou mahi. A i pahitia ano he Ture i muri iho hei whakamana i ta ratou mahi. Ko taua Ture ko te Ture o te tau 1886. Otira kihai i tino mana ta ratou mahi i taua Ture a no taua wa ano tae noa mai ki naianei i te whakaara whakawa tonu nga Maori i roto i te Kooti ma o ratou take ki aua whenua, a kitea e te Kooti Hupirimi i whai take ano ratou, katahi taua mema ka haere mai ki konei inoi ai kia whakatikaia ana mahi purei hoko whenua me te ki, ki te mea ekore te Whare e whai tikanga hei whakaora i aua Pakeha na ratou nei i arai te nohonoho o te whenua tera e tau he mate nui ki runga i o ratou. E whakaae ana ahau ki nga kupu a te mema mo te Temu i ki nei kahore kau he tikanga i roto i te ripoata a te Komiti. Ekore ano hoki e taea te hanga tetahi Ture i tenei Paramete haunga te he o taua Ture erangi mehemea e hanga ana me uru katoa nga mema o te Whare ki te hanga i taua Ture a kahore e whai taima te Whare ki te hanga i taua Ture i naianei. Kua oti te whakarite he whakahaere mo aua tu keehi i te Paramete kua hori nei i runga i te whakataunga ma tetahi Komihana e whakahaere aua tu keehi. I whakaaetia ano hoki mehemea he tika nga take a nga Pakeha a i riro tika i a ratou ahakoa etahi tikanga iti kihai e tino tika me tuku he ripoata a ka tuku ai e te tiwhikete kia ahei ai te rehita i a ratou take. Erangi mo runga i nga keehi kihai i kawea ki te Kooti Hupirimi taua whakaritenga me taua whakataunga a te Whare a i tino araia atu ki waho taua keehi a Poaka raua ko te Waari.