He Pukapuka whakaatu
Korero
Kia te Kuini
Korero papai, Korero Kikino
me nga Ingoa hokii
O Te Kawana
O Niu Tireni
Mo Te Tainga Moko
Ko te uhi i whaka koia a raro o te ake kia ko koi, hei tuhituhi, ara, hei whakairoiro.
Ko te whaka iroiro te timatanga o te tanga Moko. Muri atu, ka tango te tohunga ki te uhi, ka tango anoke hoki ki te patu.
Ka tahi ka taia, ko te uhi tapahi te uhi. Matamua, kaore i whaka taratara te mata. Erangi, he uhi mata nui, he uhi mataroa, a mo te taenga ki nga pikonga, ka tango ki tu uhi mata iti, hei whaka tu i nga pikonga i nga karu,
Ko te tainga matamua, he whakarara, he tapatapahi hoki i te peha, i te kiko o te tupapaku kia motu, kia tuwhera ai te awa,
Ka oti te whakarara.
Ka tahi ka tango i te uhi puru, katahi ano te tohunga ka tino tango i te ngarahu me te hungahunga ki te ringa kotahi, Ko te uhi anake ki tetahi ringa, ki te ringa Maui; ki te ringa katau, ko te patu ko te ngarahu, ko te hungahunga ka 3 toru tahi ki te ringa kotahi: ko te uhi pura, he mea whaka taratara te Mata kia mau ai te ngarahu, ko te uhi o muri tenei i te uhi whakarara, i te uhi tapahi;
He uhi mata nui ano. Mo te taenga ki te pukaru, ara ki nga karu, ka tango ano ki te uhi mata iti, kia tika ai te whaka taka i roto i nga piko, kia tika ai hoki te pakati.
Ko Te Ingoa O Nga Moko O Te Kanohi E Taia Mai Nei E Te Tohunga
Ko nga poniania mo te matamua.
Muri iho, ko nga tapawaha
Muri iho ko te kauae
Muri iho ko ngangu
Muri iho ko nga tiwhana
Muri atu ko nga koroaha
Muri atu ko nga kokoti
Te whakamutunga ko nga whanakenake
Heoi ano nga Moko
Ko nga poniania
Ko waho kei runga ake o nga puta o e te ihu.
Ko nga tapawaha
He mea tutaki aki ki nga poniania. haere
i te taha o nga keke o nga ngutu haere tonu
ake hei kauae. ka mutu enei:
Ko ngangu
Kei te ta tonu o te ihu kei waenga nui tonu.
heoi enei.
Ko nga tiwhana
Kei runga ake o kape o nga karu.
Ko nga rewha o nga tiwhana kei runga
tonu ake o nga porotaka tanga o ngangu
Ko nga titi
Kei runga ara, kei waenga o nga tiwhana.
Ko nga koroaha (Heoi enei _____
He mea kukume atu i nga kaka o nga tapawaha
Ko nga putaringa o nga koroaha.
He mea kukume atu i nga kaka o nga koroaha.
Heoi enei
Paepae
Ko nga kokoti
He mea kukume atu i nga kaka o ngangu.
Ko kokoti
He mea kukume atu i nga kaka o nga paepae.
Otira no nga kokoti etahi o nga
Kaka o nga riparipa, no ngangu etahi kaka.
Heoi ano ka mutu enei
Ko te hupe kei runga ake o te ngutu runga.
Kei raro iho i te ihu. Heoi ano enei
Kei nga whakairo o nga papa enei
ka tuhituhia nei
Ka takoto ano te tupapaku kia taia e te tohunga
Ko te whakairoiro ano ki te tuaiahi; ka oti
i te tuhituhi ka oti
Ka tahi ka tango te tohunga i te patu ki tona
ringa matau
Ko te uhi ki tona ringa mau ano.
Ka pera tia ano me te ritenga i era i nga
Moko kua otira te whaki atu i te tuatahi:
Otirawa te whakarite,
Ko te patu, me te ngarahu, me te hungahunga
ki te ringa matau,
Ko te uhi anake ki te ringa maui:
Ko te uhi matanui ano mo te tuatahi; hei
Whakarara Hei tapatapahi. Ka tuwhera
te awa ka tahi ka tango ki te uhi wha —
kataratara te mata
Ko te uhi tera hei puru.
I whaka taratara ai te mata kia mau ai
te ngarahu i te Mata.
He uhi mata nui ano hoki
E rangi mo te pakati tanga ka tahi ka
tango
Tango i te uhi mataiti hei tapatapahi ara,
hei whakaaraara
Ka oti te whakaaraara, ka tango i te uhi puru
ngarahu ko
Ko te uhi whakataratara ano te mata
Heoi ano ka oti enei
Ka tahuri ki nga hopehope
Ka whakairoiro tia ka oti —
Ka taia ano pera tonu te ahua tanga
o te tainga a tonga heoi enei —
Ka tahuri ki te tuhituhi i nga puhoro
ka oti
Kei te ta ano, kei te wahi torotika
ko te uhi matanui
Kei te taenga ki nga pikonga ka tango
ki nga uhi mataiti. No nga uhi
whakaaraara mai ano a tae noa ki nga
uhi puru o muri me nga uhi pakati
mai ana taea noa tia te otinga.
Heoi ano enei
Ko nga Rape
Kei nga puku papa kei te tino kuha
Ko nga hopehope
Kei waenga o nga Rape kei te rei o te
iwi tuaroa.
Ko nga puhoro
Kei nga tumu kuha kei waho atu
o nga Rape.
He mea whawhao mai nga pikonga ki
roto ki nga rito o nga Rape, ka tahi ka
haere atu ki waho o nga turi pona
Heoi ano enei ka mutu tonu.
Ko Nga Utu Mo Nga Moko
Te ritenga o nga utu ki te mea ka hiahia
te tangata ki a taia ana Moko, ona Rape ranei
Ka ata whakaritea e ia etahi utu mo te
tohunga, kia takoto, rite rawa.
Ka tahi ka haere ki te tiki atu i te
tohunga kia haere mai ki te ta i a ia,
Ka oti te ta ka Hoatu nga taonga hei
Utu mo te mahi o taua tohunga nei,
He nui ano nga utu
Ko nga utu enei
He kuru pounamu, he hei tiki, he
Kakahu kaitaka, he patu paraoa
patu meremere ranei, he Hoeroa ranei
he maipi ranei, he Paiaka he pouwhenua
he tokotoko.
Heoi enei
Utu Tainga O Nga Wahine
Ka hiahia nga tamariki wahine kia
taia e ratou ngutu, kauae ranei
ka mea atu ki o ratou matua tane
Matua wahine ki nga tungaane hoki
E hiahia ana matou kia taia.
O matou ngutu kauae hoki
Ana ka whakaemia he toroa, he huia
Ka rupeke enei:
Ka whakaemia hoki nga kai papai ki enei
Ko nga kai enei he manu he
kiwi, he kakapo, he kiore,
he ika, he aruhe, he aha
He aha, ka enei
Ka tikina te tohunga ka tae mai
Ka tahi ka taia te tini Tapairu
nei e taua tohunga nei
Ka oti, ka maranga ki runga
Ka pohoitia nga kopu toroa ki
nga taringa, ka tiairia ki te
raukura nga matenga, ka whakakahutia
ki nga kaitaka, rite rawa
Ka haere ki te kai;
Katahi ka whiua nga kai ki te
tahua, ka rite.
Aha koa nui nga kai ma te
tohunga anake, he kai te utu
o te tainga i tetini kahurangi raka
Me etahi ano o nga taonga
e mau ra i ana tupapaku.
Heoi ano
Ka mutu enei.
Mo Te Tainga Moko
He whakawai te ingoa o tenei karakia.
E noho ana
E kai tahi ana,
Ka titiro atu
Ki Rewha i te ihu
O Tutetawha,
E whakahoki ana.
Me he peke ngarara
Kati ki a koe.
Tukua mai ki ahau
Kia whaka ngaoa,
Ki te uhi a Uetonga
Tariae tuku atu,
ki to wahine,
Takiri ko rito,
Komae, kowhara,
kaku koi whanako —
Tangata i te whakautu
Kia ata whakanakonako
Tangata i te whakautu kore;
Totoia kia tatahi:
Patua i te whaka tangitangi
E hiki
Tangaroa
E hiki
Tangaroa
E he.
Ka tahi
Tumai kawa,
Ka rua,
Tumai kawa.
Tikina e koe,
ki whiti te kore;
Kei reira te hara,
ka reira nga pu,
Kei reira te mana;
Te herenga.
I te pu nei,
I te weu nei,
I te aka nei,
I te tamore.
Ka whana koe ki hea,
Torina tinaku
Whanoi te aha
E o riro tinaku
Whano i te tere o tane
Toriro tinaku.
Ai hara mai hea,
Te kawa ritoro Riinei
Hara mai puhipuhi manuka
Koi ai te tumutumu patanga
Urehe atua
Aha ko au.
Ko te Rongorere
ko te hara tutunga
(ko te tangata i haere mai i runga,
I haere mai ia o raro)
mai o runga
o raro
0 te tonga atu o te ra
I raro
I tona rua i raro e e i.
Ka whanake mo te haerenga ake a te ra
Ka whanake
Pirori e
Ka whanake i te ata
Pirori e
Ka taia
Ka taia
Pirori e
ka taia
Uetonga Tama Reneti
I te ata tapu nei
Pirori e
Purakau mai i uta ka tukia
E moe rangi
ka riro
ki te tai karekare
He uru
Here te po he
Waiho nga muhani(?)
Waihoki nga tamariki
Waiho nga poroaki
Waihoki nga wahine
Ka haere tena
Te Kapua hokaia i runga Raukawa
ka whiuwhiu
Taku tangi
E tangi e whakawai ana
Kaore ko au
ko Rongo
ko Papa
He whakaurunga
Hoe hi toro he.
Mo nga wahine enei karakia waiata whakamarire whakatangitangi.
Takoto ra e Hine
Pirori e
kia taia o ngutu
Pirori e
Mo to haerenga atu
ki nga whare tapere
e ki ana mai
Kohea tenei wahine
E haere mai nei
Pirori e
Mo to haeranga atu
ki te whare mataro
e kakarangatia mai
ko hea enei ngutu more
e haere mai nei
Pirori e.
ko hea enei ngutu whero
e haere mai nei
Pirori e
Purakau mai i uta ka tukia
E moe rangi
ka riro ki te tai honuhonu
ka riro ki te tai karekare
He uru
Here te ipo he.
(He kawa — the name of this karakia)
E noho ana e kai tahi ana
ka titiro atu
ki nga rewa i te ihu
O Tutewha e whekoki ana
Me he peke ngarara
ka tiki ki a koe.
Tuku a mai ki ahau
ki a whakangaoa
ki te uhi a Uetonga
Taria e tuku atu ki to wahine
Takiri korito
Komae kowhana
Naku koia whakanako
Tangata, te whakautu
Kia ata whakanakonako
Tangata i te whakautu kore
Totoia kia tatahi
Patua i te whakatangitangi
E hiki Tangaroa
E hiki Tangaroa
E He.
| Katahi | Katahi | |
| Tumai kawa | Tumai kawa | |
| Ka rua | Ka rua | |
| Tumai kawa | Tumai kawa |
(Tikina e Koe
Ki whiti te kore
Kei reira te whiwhi
Kei reira te hara
Kei reira o tapu
Te herengia
E te pu nei
E te weu nei
E te aka nei
E te tamore
ka whano koe ki hea
Torino Tinaku
Whanoi te aha
Torino Tinaku
Wharo te tere o Tane
Torino tinaku
Ai hara mai hea
Te kawa ritoro riinei
Hara mai
Hara mai puhipuhi manuka
Koiai te turutu patanga
Urihe atua
ko au he uru he Rangi
Tahatiti
Ruatapu
Rongomai
Kahukura
Tuatu au e e i
Noku te upoko tuhi
(Note on drawing of puhoro tattoo)
(Otira e taia ano nga wahine ki te rape
raua ko te hopehope.
A i nga ngutu, me nga kauae o nga
wahine.
No te mea hei whakakino
i tenei mea
Puhoro, raua ko te rape, koia enei
He rahurahu, he pahupahu, he mariao
He piauau
He mea whakapirau enei mea i te puhoro i te Rape
i te moko hoki