Nga kōrero a Reweti Kohere Mā
Mauri Tū, Mauri Ora!
Mauri Tū, Mauri Ora!
Mauri noho, mauri mate.'
Koi rā te wairua o te kupu rā, 'maure tū, maure ora.' Tēnei au ka whakaatu ki a koe i to taonga te tope ngahere. Ko te āhua o tēnei ngahere he auha he rākau riki puihi, he puihi māmā ki te tope. Ma te hūka tētahi e tope, ma to waewae noa tētahi e turaki atu, ā, riro pakapaka atu i a koe nga ngāngata e ruia ana ki tēnei kanataraki.
Waimaha, Te Tahora, Gisborne
Te Pīpīwharauroa.
He whakamārama: Ko te ingoa ake o tēnei kōrero ko 'Maure Tu, Maure Ora.' Me tango mai na Reweti Kohere i nga kōrero a Manuera i Te Pīpīwharauroa nama 122, Mei 1908. Whārangi 5. I wetehia hoki ētahi wāhi o nga kōrero a Manuera.—Nga Etita
[293] Mauri: He nui nga tikanga o tēnei kupu, engari ko te tino tikanga ko tērā e kiia rā, life principle, ko te manawa ora. I ētahi wā ko te ngākau, ko nga whakaaro. Kia tau te mauri, arā, kia tau te ngākau, nga whakaaro. E tapukea ana he tūpāpaku ki te whenua hei mauri mo te whenua, arā hei whakatapu.
[294]Pōtiki, ko te tamaiti whakamutunga, ko te pōtiki whakahirahira otirā i konei ko nga tamariki katoa, he kupu aroha.
[295]Hohoni. Mo te ngau, otirā i konei mo te kaha o te mahi.
[296]Ngahuru. Ko te wai e hauhake ai te kai, i te mua o Mei. Otirā e kii nei a Hukanui, he wā mahi anake no te Pākehā. Ka pai nga tohutohu a Hukanui.
[297]Rere-o-Hautai: Ko te hautai he kākahu tawhito, pākarukaru. Heoi, ko te Rere-o-Hautai, ko te rawakoretanga.
[298]Ko nga ingoa ēnei o nga hōtēra o Gisborne, arā, o Masonic.
[299]Teroira: Royal; Teemupaea: The Empire; Rapiana: Albion; Mihaneke: Masonic; Kihipane: Gisborne.
[300]Toru kapa, ehara i te toru kapa anake te moni.
[301]He pepeha hou tēnei no te Tairāwhiti, he slang. Ehara i te mea he kino, he whaiapo.
[302] Tau, he kupu kaingākau, he whaiaipō.
[303]Manuera Hukanui Watene: He kaumātua wahakōrero no tua o nga pae maunga o Tūranga. Kua koroheke rawa a Hukanui i te wā i tuhia ai ana kōrero pai, he tohutohu, he whakaako, he whakaaha, ā, he rapu kaimahi hei tua i ana ngahere. Ma te tamariki kē e hoki te whakahere ahuwhenua. I pā te ringaringa o Hukanui ki tētahi hē nui o te Maori, arā te kōpiko ki nga taone māngere ai, inuinu waipiro ai ka mahue nga mahi huhua kei te kāinga. Na te penihana ka kōpikopiko tonu te Maori ki nga taone. E Koro, takoto mai i runga o ōu taumata. Tēnei ka whakaarahia o kōrero ātaahua hei pou whakamaharatanga ki a koe, ki te Pono o Matariki, hei kōrero ma nga whakatupuranga kei te heke iho. Na to pene i waihangatia ai he whakaahua o te Maori e tāpapa rā i runga i tana hoiho, e page 191 patupatu rā nga waewae i nga kaokao o te hoiho, kia wawe te tae ki te Rere-i-Hautaite whakaahua anō o nga tāngata tokorua me o rāua kāinga, he porohaurangi tētahi he tangata mahi tētahiMārama ana te mātakitaki atu a nga kanohi o te ngākau, anei kē te rerekētanga. I ōu rā ka haere hoihotia te huarahi, i ēnei rā ia he pahi. Ka mahi te penihana i tāna mahi. Ahakoa o kōrero he kōrero pakeke engari i kīnakitia e koe ki nga kupu a nga tīpuna, ā kia ngahau. He tohunga koe. Takoto mai e Koro i Waimaha!