The Ancient History of the Maori, His Mythology and Traditions. Nga-Ti-Whatua [Vol. XIII]
He Wheua Whati
He Wheua Whati
Ki te mea ka whati ranei; ka mangungu ranei te wheua tangata, ka maua te turoro ki te kainga, ara ki te tahi wahi i ko ke atu o te puninga e noho ai te iwi, a ka tahuna he umu tapu, ka karakiatia e page (B13)(3)te tohunga, e kore e hoatu he kohatu ki taua umu, a ka whatiia he koromiko, he whau, he karamu, ka maua ki te wai aua mea kia makuu ai, a ka tino kaa te ahi o te umu, ka hoatu aua mea i kawea ra ki te wai, ki runga ki te umu kia puta ai te mamaoa, a ka hipokia aua rau rakau nei ki te one one ano kotahi wahi e waiho kia puare hei komo-tangata mo te ringa ranei mo te wae rane i whati, a ka komotia taua wahi whati ki roto ki taua umu, a ka waiho taua wahi i whati ra te wheua i te umu a puta rawa te wera o te mamaoa ki te kiri katoa o taua wahi whati, he mea hoki kia ngawari ai te kikokiko o te wahi i whati ra te wheua, a ki te mea e kore e ngawari i te umu kotahi ka mahia ki nga umu tini a ngawari noa te kiko o te wahi whati.
I te wahi ki ano i mahia te mate ki te umu ka mahia te wheua i whati ra kia tika, ara kia noho tika nga wahi katoa o te wheua whati ki ona wahi e noho tika ai, ano ko tana tika ano i te wa e ora ana te wheua, a ka takoto tika aua wahi i whati ra ka hoatu ai ki te umu mahi ai, a ka pai te kikokiko i te mamaoa o te umu ka tangohia mai, a ka hoatu he kaupapa rakau ki te wahi i whati ra, kotahi kaupapa ki raro o te whati, kotahi ki runga, ka herea ai aua kaupapa ki te korari kia mau tika ai ki nga wahi tika mo te whati, a ka titiro katoa nga tohunga ki te tika o te mahi i aua mea a ka mahu te mate ka kai hakaripage (B13)(4)te iwi katoa i te marae.
A ka pai te turoro, he kakahu te utu ki te tohunga nana i mahi.