Other formats

    Adobe Portable Document Format file (facsimile images)   TEI XML file   ePub eBook file  

Connect

    mail icontwitter iconBlogspot iconrss icon

Acts Affecting Native Lands, Etc. (In English and Maori), Passed by the General Assembly, Session 1908.

Wahi iii

Previous Section | Table of Contents | Up | Next Section

Wahi iii.

page 46

Kuaranatiini (Quarantine).
Whakamaoritanga.

113.

I roto i tenei Wahi o tenei Ture, mehemea kaore e taupatu-patu ana ki ona kupu,—

"Apiha Takiwa Ora" e uru ana ki taua kupu te Apiha Ora Poata (Port Health Officer):

"Mahita" e uru ana ki taua kupu te komanata (commander), te makita (master), me ia tangata ke atu ranei e whakahaere ana i tetaki kaipuke:

"Pakenatia" (passenger) tona tikanga ko ia tangata i runga i tetahi kaipuke e u mai ana i rawahi o nga moana, a e uru ana hoki ki taua kupu nga apika me nga heramana (crew):

"Kaipuke" e uru ana ki taua kupu nga kaipuke me nga waka (vessels) katoa ahakoa pewhea te nui, te iti, te ahua ranei.

Teihana Kuaranatiini (Quarantine Stations).

114. Ka ahei te Kawana i ia wa i ia wa i runga i te Panui ki te whakatu—
(a.) I ia wahi o ia poata (port) haapa (harbour) ranei kei teihana kuaranatiini (quarantine station) e ahei ai nga kaipuke me nga taonga (goods) te noho kuaranatiini:
(b.) I ia wahi i uta hei teihana kuaranatiini (quarantine station) e ahei ai nga pahenatia (passengers) me nga taonga (goods) te noho kuaranatiini.

Nga WahiInfected.

115. Ka ahei te Kawana i runga i te Panui ki te whakaatu i ia wahi i roto o—i tua atu ranei i—Niu Tireni kua paangia (infected) e tetahi mate dangerous infectious disease, a hei reira, a tae noa hoki ki te mutunga o te Wa e whai mana ai taua Panui, ka kiia taua wahi he wahi e paangia ana (infected) mo runga i nga tikanga o tenei Wahi o tenei Ture.

Eketanga Taumahatanga Kuaranatiini (Liability to Quarantine).

116. Ia kaipuke e u mai ana ki ia poata (port) haapa (harbour) ranei i Niu Tireni—
(a.) I—i muri ranei o—i roto i te wa e rere mai ana ia—tona unga atu ki—tetahi wahi (infected); ranei
(b.) E mau pahenatia (passengers) mai ana, taonga (goods) mai ana ranei i tetahi wahi e paangia ana (infected); ranei
(c.) Kei runga kei a ia, i runga ranei i a ia i tetahi wa i a ia e rere mai ana, tetahi mate infectious disease; ranei
(d.) I muri o tona—i roto i te wa e rere mai ana a ia—paanga atu ki tetahi atu kaipuke he mate infectious disease nei i runga— ka—a ka kiia hoki i—ekengia e te taumahatanga kuaranatiini mai o te wa i rere mai ai taua kaipuke i te wahi e paangia ana (infected), i uta pahenatia (passengers) mai taonga (goods) mai ranei i te wahi e paangia page 47ana (infected), mai ranei o te wa i puta ai te mate infectious disease i runga i tana kaipuke, mai ranei o te wa i pa atn ai tana kaipuke ki tetahi atu kaipuke i runga i nga huarahi kua kiia ake nei.
117. Ko taua ekenga taumahatanga ka toro haere atu ki—a ka whakaekengia e—
(a.) Ia tangata—ahakoa mo tewhea take—kei runga i taua kaipuke e noho ana i te wa i u mai ai ki Niu Tireni, i runga ranei i taua kaipuke i tetahi wa i mua atu o tona ekenga e te taumahatanga kuaranatiini, e haere ana ranei ki runga i tetahi wa i muri i tona unga mai a i mua atu hoki o tona whaka-putanga atu i te kuaranatiini i runga i nga huarahi kua-whakatakotoria i raro ake nei i roto i tenei Ture:
(b.) Ia mea (article) i runga i taua kaipuke i te wa o tona unga mai ki Niu Tireni, i runga ranei i taua kaipuke i te wa i ekengia ai ia e te taumahatanga kuaranatiini, e kawea mai ana ranei ki runga ki a ia i tetahi wa i muri iho o tona unga mai a i mua atu hoki o tona whakaputanga atu i te kuaranatiini i runga i nga huarahi kua whakatakotoria i raro ake nei i roto i tenei Ture:
(c.) Ia kaipuke, poti ranei, e uta mai ana o runga i taua kaipuke i tetahi tangata, mea (article) ranei e ekengia ana e te taumahatanga kuaranatiini:
(d.) Ia tangata me ia mea (article) i runga i taua kaipuke uta mai poti uta mai ranei i te wa i utaina mai ai taua tangata taua mea (article) ranei e ekengia ana e te taumahatanga kuaranatiini, e haere atu ana ranei e mauria atu ana ranei ki runga ki taua kaipuke uta mai poti uta mai ranei, i tetahi wa i muri iho o tana utanga peratanga mai, a i mua atu hoki o tona whakaputanga ki waho i te kuaranatiini.
118.

Ka tika i te ture ma te Apiha Takiwa Ora, ma tetahi atu apiha ranei tera e whakamanaia e te Minita e te Apiha Takiwa Ora ranei mo taua take, e whakahau kia tomo atu ki te kuaranatiini ia kaipuke e ekengia ana e te taumahatanga kuaranatiini i runga i nga huarahi kua kiia ake nei:

Engari—i tua atu ra i nga keehi e whakahuatia ana i rarangi (a) me (b) o tekiona kotahi rau tekau ma ono o tenei Ture—kaua tetahi ota pera e mahia ki te kore e tau tika kia wehingia kei paangia te ora o te katoa mehemea ka tukua tonutia mai taua kaipuke kia tomo mai.
119. Mehemea ka whakahaua he kaipuke kia tomo atu ki te kuaranatiini, hei reira—
(a.) Taua kaipuke, me ia tangata me ia mea (article) e ekengia ana e te taumahatanga kuaranatiini i runga i te ekenga o taua kaipuke e taua taumahatanga; me
(b.) Ia kaipuke poti ranei e uta mai ana—kua uta mai ranei—i runga o taua kaipuke i tetahi tangata i tetahi mea (article) ranei e ekengia ana e te taumahatanga kuaranatiini i runga i nga huarahi kua kiia ake nei; me
(c.)

Ia tangata me ia mea (article) e ekengia ana e te taumahatanga kuaranatiini i runga i te ekenga o taua kaipuke uta mai poti uta mai ranei e taua taumahatanga i runga i nga huarahi kua kiia ake nei—

me noho kuaranatiini, ki nga wahi, mo nga wa, a i runga ano hoki i nga huarahi kua whakahaua e—i raro ranei i—tenei Ture.
page 48
120. Mehemea ka whakahaua he kaipuke kia tomo atu ki te kua-ranatiini ka pa nga tikanga e whai ake nei:—
(a.) Ko te mahita (master) o te kaipuke me haere tahi i taua kaipuke ki te teihana kuaranatiini tera e whakahaua e te Apiha Takiwa Ora e tera atu apiha ranei kua oti te whakamana, a me noho hoki ia i reira i te kaipuke, me haere ranei me taua kaipuke ki tera atu teihana kuaranatiini, ahakoa i roto ano i taua poata (port) nei ano, kaore ranei, tera e whakahaua e taua apiha, me te noho tonu i reira i taua kaipuke kia whaka-putaina atu ra ano taua kaipuke i te kuaranatiini i runga i nga huarahi kua whakatakotoria i raro ake nei i roto i tenei Ture.
(b.) Ko nga tangata i runga i te kaipuke, kua haere atu ranei i runga i a ia, me noho kuaranatiini, i runga ranei i te kaipuke ki te wahi kuaranatiini ranei tera e whakahaua e taua apiha, a me noho tonu i reira kia whakaputaina atu ra ano ratou i te kuaranatiini i runga i nga huarahi kua whakatakotoria i raro ake nei i roto i tenei Ture.
(c.) Ia tangata kua haere atu i runga o te kaipuke i mua o tona ata whakaputanga atu i te kuaranatiini ka ahei kia hopukia e tetahi apiha pirihimana e tetahi atu tangata ranei i whaka-manaia mo tera mahi, a kia mauria atu hoki ki te teihana kuaranatiini wahi kuaranatiini ranei i whakaritea, kia whaka-hokia ranei ki runga ki te kaipuke.
(d.) Kaua he tangata he taonga ranei (goods) e u mai e mauria mai ranei ki uta engari ki te wahi kuaranatiini anake i whakaritea, e haere atu ranei ki runga e mauria atu ranei ki runga ki tetahi kaipuke poti ranei hei haere mai hei man mai ranei ki uta, engari i runga anake i nga huarahi, me nga keehi, a i runga ano hoki i te whakaaetanga tera e whakahaua e te Kawana e te Minita ranei i ia wa i ia wa.
(e.) Ka ahei te Kawana te Minita ranei i ia wa i ia wa ki te whaka-puta whakahaunga mo te wa hei nohoanga kuaranatiini mo ia kaipuke, tangata, taonga (goods) ranei, hei tino whaka-puta atu hei whakaputa ranei i raro i etahi tikanga i a ratou i etahi ranei o ratou i te kuaranatiini me ia whakahautanga pera me tino whakatutuki.

Nga Whakahaerenga i te Unga mai o nga Kaipuke.

121.
(1.) A te unga tutanga mai o tetahi kaipuke i rawahi o nga moana ki tetahi poata (port) i Niu Tireni me hoatu e te mahita (master) ki te paerata (pilot), ki te tangata ranei e eke ake ana ki runga, e whakahaere ana ranei i te kaipuke, ki ia tangata ranei i whakaturia e te Minita e te Apiha Takiwa Ora ranei hei eke ki runga ki te kaipuke, he pukapuka tuhituhi e whakaatu pono ana i nga ingoa o nga wahi me nga whenua i utaina ake e ia ona utanga, me nga ingoa o nga wahi katoa i u atu ai ia i a ia e rere mai ana, a me whakautu pono ano hoki e ia nga patai e pataingia ana ki a ia e taua paerata (pilot), tangata ke atu ranei, mo te ora o nga pahenatia (passengers) i roto i te wa e rere mai ana te kaipuke, me te take i mate ai ia tangata mehemea i mate he tangata i runga i te kaipuke.page 49
(2.) E kore e kiia me tino eke rawa ki runga ki te kaipuke taua tangata i whakaturia ra, engari ka rite mekemea ka haere atu ia ka piri noa atu ki te taha tono atu ai i taua pukapuka, hoatu ai ranei i aua patai kua kiia ake nei, ahakoa kaore ia i eke tinana atu ki runga.
122. Ia mahita o ia kaipuke pera ka tika kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te kotahi rau pauna inehemea ia—
(a.) Ka kore e koatu ka koxe ranei e whakaae ki te hoatu i taua pukapuka tukituhi; ranei
(b.) Ka hoatu i taua pukapuka tuhituki me te noko tetahi kupu teka i roto; ranei
(c.) Ka makue i a ia te whakanoko ki roto ki taua pukapuka tukituki tetahi kupu e whakahaua ana e tenei Wahi o tenei Ture; ranei
(d.) Ka whakautu teka i tetahi patai pera.
123.
(1.) Ko te (takuta) surgeon, dispenser, me tera atu medical officer ranei o ia kaipuke e u mai ana ki tetaki poata i Niu Tireni i rawaki o nga moana me wkakautu pono i nga patai katoa e pataingia ana ki a ia e taua paerata (pilot), tangata ranei i whakaturia, e pa ana mo te ora o nga pahenatia (passengers) i te wa e rere mai ana te kaipuke, me te take o te mate o ia tangata tera i mate i runga, o tetahi ranei 0 nga pahenatia (passengers) tera i mate ki uta i roto i te wa e rere mai ana te kaipuke, a mo te taha hoki ki te takotoranga o tetahi mate infectious disease i tetahi poata (port) wahi ranei i haeremai ai taua kaipuke i u atu ai ranei ki reira.
(2.) Ia (takuta) surgeon, dispenser, me tera atu medical officer ranei kaore e whakaae ana ki te whakautu i tetahi patai pera i pataingia peratia atu ki a ia, e whakautu teka ana ranei i tetahi patai pera, ka tika kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te kotahi rau pauna.
124. Ko te tohu kuaranatiini (quarantine signal) e whakahuatia nei i te tekiona tuatahi i raro ake nei me whakatare e te mahita (master) o ia kaipuke e u mai ana ki Niu Tireni i—i muri ranei o tona unga atu ki—tetahi wahi infected i te taenga tutanga mai o taua kaipuke ki roto ki te toru maero te mataratanga atu i te poata (port) e mea ana ia kia u mai ki reira, a ki te hapa i a ia te pera ka tika te mahita (master) kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te kotahi rau pauna.
125.
(1.) Mehemea ka u mai ke kaipuke i—i muri ranei i tona unga atu ki—tetahi wahi infected a na reira kua ekengia e te tau-mahatanga kuaranatiini, kua ekengia ranei e te taumahatanga kuaranatiini i runga i tetahi huarahi ke atu, me takuri te paerata (pilot), te Apiha Takiwa Ora, tera atu tangata ranei i whakaturia, i eke tuatahi ake ki runga ki taua kaipuke, ki te whakaatu tonu i reira ki te mahita (master) o te kaipuke i te ekenga o taua taumahatanga, a ki te hapa i a ia te pera ka tika ia kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te kotahi rau pauna.
(2.) I te taenga tutanga atu ki a ia o taua whakaatu, i te whaka-kaunga ranei kia tomo atu ia ki te kuaranatiini, ano i tupono ki tewhea o ena ahua, me tahuri te mahita (master) o ia kaipuke e ekengia ana e te taumahatanga kuaranatiini ki te whakatare tohu (signal) e whakaatu ana kua ekengia taua kaipuke e te taumahatanga kuaranatiini.
(3.) Ko taua tohu (signal,) kei te awatea he haki iaro (yellow flag) e ono nga piihi panatingi (bunting) te whanui me whakatare ki te tihi o te tino maihi (maintopmast-head), a hei te po he raiti nui (large signal lantern) ki te tihi o taua maihi nei ano,page 50
(4.) Ko taua tohu (signal) me waiho kia tare ana kia whakaaetia ra ano te kaipuke kia haere (granted pratique).
(5.) Ia mahita (master) pera e hapa ana i a ia te waiho kia tare ana taua tohu (signal), ka tika kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te kotahi rau pauna.
126. Ia paerata (pilot) e mau ana e whakahau ana ranei kia mauria mai kia arahina mai ranei tetahi kaipuke e ekengia ana e te taumahatanga kuaranatiini ki roto ki tetahi wahi kaore nei i ata whakaritea hei tauranga mo nga kaipuke e ekengia peratia ana—haunga ia mehemea na te kino o te ahua o nga rangi, nga hau he, nga aitua ranei o te moana, i akiaki kia pera—ka tika kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te kotahi rau pauna.
127.
(1.) Kaua tetahi kaipuke e u mai ana ki tetahi poata (port) i Niu Tireni i rawahi o nga moana—kia eke ra ano ki runga ki a ia te Apiha Takiwa Ora, tera atu apiha ranei i whakaturia me te hoatu whaka-aetanga kia haere (granted pratique) —e kawea mai i roto i taua poata (port) kia neke ki runga ake o te wahi tera e whakahuatia e te Minita hei rohe mutunga mai mo nga kaipuke e u mai ana i rawahi o nga moana.
(2.) Mo runga i te tikanga o taua whakaaetanga kia haere (pratique) me tuku e te mahita (master) taua apiha, ahakoa ko ia anake ranei raua tahi ranei ko tetahi takuta (medical practitioner), kia tirotiro ana i ia wahi o te kaipuke me te katoa me ia ranei o nga pahenatia (passengers).
(3.) Kaua tetahi tangata i runga i tetahi kaipuke pera e haere atu i runga i taua kaipuke kia hoatu ra ano te whakaaetanga kia haere (granted pratique).
(4.) E kore rawa e hoatu te whakaaetanga kia haere (pratique) kia marama ra ano te Apiha Takiwa Ora, tera atu apiha ranei i whakaturia, kaore taua kaipuke e ekengia ana e te taumahatanga kuaranatiini.
(5.) Ia tangata e takahi ana i tetahi o nga tikanga o tenei tekiona ka tika kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te kotahi rau pauna.
128.
(1.) Ko te paerata (pilot) nana i eke tuatahi ki runga ki tetahi kaipuke e u mai ana ki tetahi poata (port) i Niu Tireni i rawahi o nga moana, a tona ekenga tutanga ki runga ki te kaipuke me whakahau kia whakatarea he haki puruu (blue flag) kia ono nga piihi panatingi (bunting) te whanui (e huaina nei ko te haki manuhiri (visiting flag), me whakatare ki te tihi o te tino maihi (maintopmast-head), a me waiho hoki kia tare ana kia hoatu ra ano te whakaaetanga kia haere (pratique) e te Apiha Takiwa Ora.
(2.) Mehemea kaore he paerata (pilot) i whakamahia, me whakatare te haki manuhiri (visiting flag) e te mahita (master) e ka whakatata mai ana ki te poata (port) e mea ana te kaipuke kia u mai ai ia.
(3.) Kaore he take e whakatarea ai te haki manuhiri (visiting flag) mehemea kua whakatarea te haki iaro (yellow flag) i runga i nga huarahi kua kiia ake nei.
(4.) Ki te kore e whakatarea te haki manuhiri (visiting flag) i runga i nga huarahi kua kiia ake nei ko te mahita (master) me te paerata (pilot) ka tika raua wehewehe kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te tekau pauna.
129.
(1.) Kaua tetahi tangata, ahakoa i runga i te poti, pewhea ranei, haunga anake mehemea he poti i raro i te whakahau a te paerata (pilot), te Tari mo te Ora, te Poutapeta, te Ope Pirihimana, te Kautimauta page 51ranei, e haere atu ki te taha o tetahi kaipuke e u mai ana ki tetahi poata (port) i Niu Tireni i rawahi o nga moana, kia hoatu ra ano ki taua kaipuke te whakaaetanga kia haere (pratique) e te Apiha Takiwa Ora e tera atu apiha ranei i whakaturia, kia tangohia hoki te haki manuhiri (visiting flag) ki raro, a kaua ano hoki tetahi tangata i tua atu i te Apiha Takiwa Ora i te paerata (pilot) ranei e eke atu ki runga ki te kaipuke kia tae ra ano ki taua wa kua kiia ake nei.
(2.) Ki te takahia e tetahi tangata tetahi o nga tikanga kua oti ake nei o tenei tekiona, ki te whakahau ki te tuku ranei te mahita (master) o tetahi kaipuke kei roto i te poata (port) i tetahi o ana poti o ana heramana (crew) ranei kia haere atu ki te taha o tetahi kaipuke e tae pera mai ana korerorero atu ai pa atu ai ki nga tangata kei runga i taua kaipuke i te wa e tare ana te haki raanuhiri (visiting flag) i runga i nga huarahi kua kiia ake nei, ka tika taua tangata taua mahita (master) ranei kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te rima tekau pauna.
130.
(1.) Mehemea ka tae mai tetahi kaipuke ki Niu Tireni i— i muri ranei o tona unga atu ki—tetahi wahi infected, ka ahei te Apiha Takiwa Ora tetahi atu apiha ranei i whakaturia, ki te whakahau i nga pahenatia (passengers) katoa i runga i taua kaipuke kia tukua ratou kia tirotirohia i runga i nga huarahi, kei te wa, a ki te wahi hoki tera e whaka-ritea i ia keehi e taua apiha tirotiro.
(2.) Ia tangata, ahakoa i runga i tewhea ahua, hangai tonu ranei, kotaha noa ranei, i runga i tetahi mahi ana, i tetahi hapanga ranei ona, kaore e whakarite wawe ana tika ana hoki i ia whakahau, kupu tono ranei, a te apiha tirotiro i raro i tenei tekiona, e whakararuraru ana e arai ana ranei i taua apiha i a ia e mahi ana i ana mahi, ka tika mo ia hara pera kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te rima tekau pauna.
131. Ko nga tikanga o tekiona kotahi rau e rua tekau ma tahi tae noa ki kotahi rau e rua tekau ma iwa o tenei Ture kaore e pa atu ki nga kaipuke e u mai ana i Atareiria (Commonwealth of Australia) i Whiitii (Fiji) ranei, ki te kore—
(a.) I te wa i u mai ai tetahi kaipuke pera, i roto ranei i nga ra tekau ma wha i mua atu, e takoto ana, i te takoto ranei, he mate infectious disease i runga i taua kaipuke; ranei
(b.) E u mai ana tetahi kaipuke pera i tetahi poata (port) i roto i taua (Commonwealth) Atareiria, i Whiitii (Fiji) ranei, kua panuitia e te Kawana he wahi infected.

Mahinga Kuaranatini (Performance of Quarantine).

132.
(1.) Ko te mahita (master) o ia kaipuke i whakahaua kia tomo ki te kuaranatiini i runga i nga huarahi kua kiia ake nei, a kaore nei—i roto i tetahi wa tika i muri atu o te ata hoatutanga o te kupu mo taua take—e mea i te kaipuke me ona utanga kia mauria atu ki roto ki te teihana kuaranatiini i whakaritea hei mahi kuaranatiini, ka tika kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te wha rau pauna.
(2.) I tona taenga tutanga atu ki taua teihana kuaranatiini me hoatu e taua mahita (master), ina tonoa mai, ki te apiha e whakahaere ana i taua teihana, ki tona hoa awhina (assistant) ranei, ki tetahi atu apiha ranei i whakamanaia mo taua mahi (a kua whakahaua atu hoki taua apiha i konei me tono ia i taua tono), i tana pire ora (bill of health), me tana page 52maniwheta (manifest), hui atu ki tana roku-puka (log-book), me tana pukapuka o nga mahi o ia ra (journal), a ki te hapa i a ia ka tika ia kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te kotahi rau pauna.
133.
(1.) Mehemea te mahita (master) o tetahi kaipuke i whakahaua peratia kia tomo atu ki te kuaranatiini ka haere atu, ka tuku ranei i tetahi tangata kia haere atu i runga i te kaipuke, ara kia haere ki uta, ki runga ranei ki tetahi kaipuke, poti ranei, i mua o te ata whakatutuki-tanga rawatanga o taua mahi kuaranatiini, ki te kore i matua hoatu he raihana i runga i nga huarahi e whai ake nei, ka tika ia kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te rima rau pauna.
(2.) Ko taua raihana ka ahei kia karaatitia i runga i nga tikanga tera e whakatakotoria e te Kawana e te Minita ranei, me te uru atu ano i nga keehi katoa tenei tikanga na ko te tangata i karaatitia ki a ia te raihana me ripoata i a ia me tuku hoki i a ia kia tirotirohia e te takuta (for medical examination) a nga wa a ki nga wahi hoki e whakahuatia ana i roto i te raihana.
134.
(1.) Mehemea tetahi tangata e ekengia ana e te taumahatanga kuaranatiini—
(a.) Ka haere atu i runga i te kaipuke, ki te kore ona raihana pera me tera kua kiia ake nei, a ka haere ki uta ki tetahi wahi i tua atu i te wahi kuaranatiini i whakaritea, ka haere atu ranei ki runga ki tetahi atu kaipuke poti ranei i runga i te whakaaro kia haere atu ai ia ki uta ki tetahi wahi i tua atu i te wahi kuaranatiini i whakaritea, i mua o te whakaputanga atu o te kaipuke i te kuaranatiini; ranei
(b.) Ka haere atu i tetahi wahi kuaranatiini, ki te kore ona raihana pera me tera kua kiia ake nei; ranei
(c.)

Ka hapa i a ia te whakarite ka kore ranei ia e whakarite pono i ia o nga tikanga o te raihana—

ka tika i te ture ma ia pirihimana, apiha ranei i raro i tenei Ture e hopu taua tangata me te mau atu ki te aroaro o tetahi Kai-whakawa (Justice).
(2.) Ia Kai-whakawa (Justice) ka ahei ki te karaati i tana warati kia mauria atu taua tangata ki te kaipuke ki te wahi kuaranatiini ranei i haeremai ai ia i reira, kia katia atu ranei taua tangata ki roto ki tetahi wahi (e hara nei i te whareherehere mo te katoa) e mau pai ai ia i raro i nga aronga here mo te korerorerotanga atu paanga atu ranei ki etahi atu tangata tera e maharatia e taua Kai-whakawa (Justice) e tika ana kia taea ra ano taua tangata te ata mau pai atu ki taua kaipuke, wahi kuaranatiini ranei, kia taea atu ra ano ranei he kupu whakahau mai a te Minita, a te Apiha Takiwa Ora ranei me pewhea taua tangata, a ka ahei ano ia ki te mahi i ia atu ota e tika ana mo runga i taua take.
(3.) Ka tika ano hoki taua tangata kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te torn rau pauna.
135.
(1.) Ka ahei te Kawana i ia wa i ia wa i runga i te Panui ki te arai i nga tangata katoa, me nga kaipuke me nga poti katoa, kia kaua e haere ki roto ki nga rohe o tetahi teihana kuaranatiini wahi kuaranatiini ranei.
(2.) Mehemea tetahi tangata, i muri o taua araitanga, a i roto hoki i te wa e mana ana taua mea, ka haere ki roto ki nga rohe o tetahi teihana kuaranatiini wahi kuaranatiini ranei, ka tika ia kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te rua rau pauna.
page 53
136. Mehemea tetahi apiha, tangata ranei, kua kiia hei mahi mana te whakatutuki te whakahaere ranei i te whakatutukitanga o tetahi ota e pa ana ki te kuaranatiini—
(a.) Ka takahi ka hapa ranei i a ia te mahi i nga mahi e tika ana mo te taha ki tetahi kaipuke, tangata, taonga (goods) ranei e noho kuaranatiini ana e ekengia ana ranei e te taumaha-tanga kia noho kuaranatiini; ranei
(b.) Ka whakarere i tana mahi i a ia e whakamahia ana hei whakatutuki i tetahi ota pera; ranei
(c.)

Ka tuku i tetahi kaipuke, tangata, taonga (goods) ranei kia haere atu kia mauria atu ranei ki waho o te teihana kuaranatiini wahi kuaranatiini ranei, ki te kore i matua whakaaetia e te Minita,—

ka tika ina whakataua wawetia te hara ki runga ki a ia kia whiua ki te herehere mo tetahi wa kaua e neke atu i te tekau ma rua marama.
137.
(1.)

Ia tangata e ruke ana ki uta e tango ana ranei i runga i te kaipuke, e whakanukunuku ana ranei hei rukerukenga hei tango-hanga ranei i runga i te kaipuke, etahi taonga (goods) o runga i tetahi kaipuke e ekengia ana e te taumahatanga kuaranatiini, e tango mohio ana ranei i aua mea i muri o te rukenga peratanga tangohanga peratanga ranei i runga i te kaipuke, ka tika kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te rima rau pauna:

Engari kaore tenei tekiona e pa atu ki nga taonga (goods) i rukea, i tangohia i runga i te kaipuke, i whakanukuhia ranei i runga i nga tika-nga o tenei Ture hei whakatutuki i te mahi kuaranatiini.
(2.) Ia tangata e hari ngaro atu ana, e huna ana ranei hei hari atu, etahi taonga (goods) o runga i tetahi kaipuke e noho kuaranatiini ana, i tetahi teihana kuaranatiini wahi kuaranatiini ranei, i etahi atu wahi ranei e noho kuaranatiini ana aua taonga (goods), ka tika kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te kotahi rau pauna.
(3.) Mehemea te mahita (master) o taua kaipuke ka tuku ka whakaae ranei i tetahi tangata kia takahi ana i tetahi o nga tikanga kua oti ake nei o tenei tekiona ka tika ia kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te rima rau pauna.
(4.)

Kaore tenei tekiona e pa atu ki nga meera a te Kingi:

Engari ko aua meera, mehemea ka whakahaua e te Apiha Takiwa Ora kia peratia, me rongoa (fumigate) i mua o te rukenga ki uta.
138.
(1.) Ka ahei te Kawana ki te whakatu i tetahi takuta (medical practitioner) hei tiaki i ia o nga pahenatia (passengers) o ia kaipuke e ekengia ana e te taumahatanga kuaranatiini, a ka ahei hoki ki te whaka-rite i te moni hei utunga atu ki taua takuta (medical practitioner) mo ana mahi, a ka ahei ano hoki ki te whakahau kia utua atu aua moni e te Minita mo nga Moni.
(2.) Ko te moni i utua peratia me utu whakahoki atu ano ki te Minita mo nga Moni e nga tangata na ratou te kaipuke, e o ratou kai-whakahaere (agents) ranei, i mua i te tukunga i taua kaipuke kia haere atu i te poata (port) kei reira nei ia e noho kuaranatiini ana.
139.
(1.) Ka pumau hei mahi ma nga tangata na ratou me nga kai-whakahaere (agents) o ia kaipuke e noho ana i roto i te kuaranatiini te whakawhiwhi i nga pahenatia (passengers) o taua kaipuke ki nga kai pai, totika, me nga rongoa, tera e whakahaua e tonoa ranei e te takuta (medical practitioner) e tiaki ana i a ratou.page 54
(2.) Mehemea kaore aua kai me aua rongoa e whakawhiwhia tonutia atu i runga i tera aronga, ka ahei aua mea te whakarite i raro i te ota a te Minita; me te utu o aua mea hui atu ki te utu o te mauranga atu me utu e aua tangata no ratou te kaipuke rae aua kai-whakakaere (agents) ranei ki te Minita mo nga Moni i mua o te whakaaetanga o taua kaipuke kia haere atu ana i te poata (port) kei reira nei ia e noho kuaranatiini ana.

Whakaputanga atu i te Kuaranatiini.

140. Ina ata mutu te mahi kuaranatiini e tetahi kaipuke, tangata ranei, i raro i tenei Wahi o tenei Ture, a i runga hoki i ona tikanga, ma te Apiha Takiwa Ora ma tera atu apiha ranei nana i whakahaere te mahinga o te kuaranatiini e whakaputa he tiwhikete i raro i tona ringa e whakaatu ana i tera ahuatanga, me taua kaipuke, tangata ranei, ka whakaputaina atu i te kuaranatiini, a ka kore e ekengia e tetahi atu herenga, puritanga ranei, i runga i taua take kotahi nei ano.
141.
(1.) Ko nga taonga (goods) katoa e ekengia ana e te tau-mahatanga kuaranatiini me whakatuwhera me te whakaari atu ki te hau (aired), a, mehemea e tika ana kia peratia me fumigate me disinfect ranei (ara me rongoa), ki te wahi ki nga wahi ranei, a mo te wa, a i runga ano hoki i nga huarahi tera e whakahaua e te Minita e te Apiha Takiwa Ora ranei.
(2.) Ina oti tetahi whakahautanga pera te ata whakarite, ma te apiha i raro i tana nei whakahautanga i mahia peratia ai aua taonga (goods) e whakaputa he tiwhikete i raro i tona ringa e whakaatu ana i tera aronga, a ina whakaaetia, whakamanaia hoki, taua mea e te Minita ka whakaputaina atu aua taonga (goods) i te kuaranatiini, a ka kore e ekengia e tetahi atu herenga, puritanga ranei, i runga i taua take kotahi nei ano.
(3.) Mehemea ka tahuri mohio tetahi apiha pera ki te whakakino i etahi taonga (goods) e mahi kuaranatiini ana i raro i tana whakahau, ka tau mana e utu atu ki te tangata nana aua mea nga moni e rite ana mo taua whakakinotanga, hui atu hoki ki nga utu katoa o te whakawakanga.
(4.) Nga moni katoa i whakapaua e—mo te taha ranei ki—te Minita, mo te taha ki te disinfection (ara rongoatanga) ki te whaka-ngaromanga ranei o etahi taonga (goods) i runga i te takotoranga o tetahi mate infectious disease i runga i tetahi kaipuke me utu e nga tangata no ratou te kaipuke, a ka ahei te tono atu kia utua mai, ano he nama e takoto ana hei utunga mai ki te karauna.
142. Mehemea tetahi tangata kua whakamanaia kua whakahaua ranei e tenei Ture kia whakaputa tiwhikete e whakaatu ana kua mahi kuaranatiini tetahi kaipuke, tangata, taonga (goods) ranei, ka whakaputa mohio i te tiwhikete teka mo tena take, ka tika ia kia whiua ki tetahi whaina kaua e neke atu i te rua rau pauna.
143. Mehemea tetahi tangata—
(a.) Ka tuhi tahae (forges), ka hanga hianga (counterfeits), ka tuhi a waenganui o nga raina (interlines), ka muku (erases), ka whakarereke ranei, ka whakahau ranei (procures) kia tuhia tahaetia, kia hangaia hiangatia, kia tuhia a waenganui o nga raina, kia mukua, kia whakarereketia ranei—tetahi tiwhikete pera; raneipage 55
(b.) Ka perehi (publishes) i tetahi tiwhikete pera he mea tuhi tahae, mea hanga hianga, mea tuhi a waenganui o nga raina, mea muku, mea whakarereke ranei, me te mohio tonu he mea tuhi tahae, hanga hianga, tuhi a waenganui o nga raina, muku, whakarereke ranei, taua mea; ranei
(c.)

Ka whakaputa ka panui (issues and publishes) i tetahi tiwhikete pera i runga i te whakaaro kia whiwhi taua mea i te whaimanatanga o te tiwhikete pono, me te mohio ano he mea teka nga korero o taua tiwhikete,—

ka ahei ia ina whakataua te hara ki runga ki a ia i runga i te hamene whakapae (indictment) kia whiua ki te herehere, apiti atu ki te mahi taumaha, kaore ranei, mo tetahi wa kaua e neke atu i te whitu tau.

Whakamotuhaketanga Atu (Isolation) o nga Mate Infectious Diseases i roto i Niu Tireni.

144.
(1.) Ka aheite Kawana, mehemea ka puta tetahi mate (dangerous infectious disease) i roto i tetahi wahi o Niu Tireni, ki te hanga i nga ota me te whakaputa i nga kupu whakahau e maharatia ana e ia e tika ana mo te whakamotuhaketanga atu (isolation) o nga tangata e paangia ana e taua mate, mo te araitanga ranei kia kaua ratou e korerorero atu e pa atu ranei ki etahi atu tangata, i runga i tana i mahara ai he mea tika, me ia ota pera me ia kupu whakahau pera ka whai mana ano tonu he ture nei.
(2.) Ia wahi e whakahaua ana kia whakamotuhaketia atu (isolated) ki reira he tangata pera, ka kiia he wahi kuaranatiini i runga i nga tika-nga o tenei Wahi o tenei Ture; me nga tikanga katoa o tenei Ture e pa ana mo nga wahi kuaranatiini, me nga tangata hoki e ekengia ana e te taumahatanga kia noho tonu i reira, me te korerorerotanga atu hoki ki, te paanga atu ranei ki, me te haeretanga atu ranei i, tetahi wahi kuaranatiini, me te hokinga atu ranei ki tetahi wahi kuaranatiini, o nga tangata e haere atu ana i taua wahi, ka pa ki aua wahi me aua tangata.

Nga Huarahi Whahahaere (Procedure).

145. Katoa nga whakahaerenga whakawa mo te whakawakanga o nga hara i raro i tenei Wahi o tenei Ture me timata i runga i te ingoa o tetahi Apiha Takiwa Ora o tetahi apiha ranei i whakamanaia mo tera mahi e te Apiha Takiwa Ora, e te Minita ranei, a, haunga anake nga hara e tika ana kia hamenetia (indictable offences) i raro i tekiona kotahi rau e wha tekau ma toru o tenei Ture, me whakawa me whakatau i runga i te huarahi wawe i te aroaro o tetahi Kai-whakawa Tuturu anake.
146. Ko te whakahaunga o tetahi kaipuke kia tomo atu ki te kuaranatiini i tetahi poata (port) haapa (harbour) ranei e tetahi tangata i whakamanaia e tenei Ture, a kua tino mahi hoki i te kuaranatiini, i ia whakawakanga o ia tangata mo ia hara i raro i tenei Wahi o tenei Ture e pa ana mo nga take i puta i muri atu i te whakahaunga o tetahi kaipuke kia tomo atu ki te kuaranatiini, ka kiia he tino tohu tuturu tera (conclusive evidence) e ekengia ana taua kaipuke e te taumahatanga kuaranatiini, ahakoa kaore i whakaaturia te huarahi me nga tikanga ranei i ekengia peratia ai ia.
147. I ia whakawakanga o ia tangata mo ia hara i raro i tenei Wahi o tenei Ture, ia kupu korero, whakautu patai ranei, a te mahita (master) page 56o tetahi kaipuke, i runga i nga huarahi kua whakahaua i runga ake nei, ki te paerata (pilot), ki te tangata ranei i whakaturia, nana i eke ki runga ki tana kaipuke, ka ahei kia hoatu kia tangohia hold hei tohu (evidence), ara ona wahi e pa atu ana mo te wahi i rere mai ai i reira te kaipuke ki tetahi wahi ki etahi wahi ranei i u atu ai te kaipuke ki reira i a ia e rere mai ana, ki tetahi atu kaipuke ranei i korerorero atu ai i pa atu ai ranei ia i a ia e rere mai ana, a ka—kia whakaaturia ra ano kaore i pera— waiho hei tohu tuturu (sufficient evidence) o nga take pono i whakaaturia e ia kupu pera whakautu pera ranei hei whakaatu e ekengia ana taua kaipuke e te taumahatanga kuaranatiini.
148.
(1.) Kaua tetahi whakawa e whakaarahia ki runga ki tetahi tangata mo tetahi take, mea ranei, i mahia i runga i te whakarite i nga tikanga o tenei Wahi o tenei Ture engari i roto anake i nga marama e ono i muri iho i te mahinga o taua take, mea ranei, a kaua ano hoki e hoki iho i te kotahi marama i mua atu i te timatanga o taua whakawa me whakaatu a tuhituhi te tangata e mea ana kia tu ia hei kai-tono whakawa ki te tangata e meatia ana kia tu hei kai-karo whakawa te take o taua whakawa, nga moni ka keremetia, me te Kooti ka whakawakia nei ki reira taua whakawa.
(2.) Ka ahei te kai-karo ki te whakaara whakahe whanui (plead a general denial), me te hoatu i tenei Ture me taua take motuhake hei tohu (in evidence).

Nga Rekureihana.

149.
(1.) Ka ahei te Kawana i ia wa i ia wa ki te hanga reku-reihana hei whakatutuki i nga tikanga o tenei Wahi o tenei Ture, a i runga i aua rekureihana ka ahei ano ki te whakanoho mo te takahanga o aua mea i tetahi whaina kaua e neke atu i te kotahi rau pauna.
(2.) Ko aua rekureihana katoa ka timata te whai mana a te ra i panuitia ai ki roto ki te Gazette.

Previous Section | Table of Contents | Up | Next Section